De heksenvervolgingen behoren tot de donkerste periodes uit onze geschiedenis. Al in de late vijftiende eeuw startten de eerste systematische heksenjachten. De Malleus malificarum of Heksenhamer van Heinrich Kramer (Institoris) en Jacob Sprenger (1486) fungeerde daarbij in veel gevallen als handleiding. In de periode 1530 tot 1580 waren er weinig processen, maar vanaf 1580 sloeg de heksenwaan weer in volle hevigheid toe en vielen ook de meeste slachtoffers, in totaal werden 30.000 tot 50.000 personen geëxecuteerd. Ongeveer 80 procent van de beschuldigden waren oudere vrouwen die niet zelden aan de rand van de samenleving leefden. Naast toverij, het verzaken aan God en het sluiten van een pact met de duivel stonden de nachtelijke bijeenkomsten met andere heksen en hun duivels steevast op de lijst van zaken die hen ten laste werden gelegd.
De heksenvervolgingen van de zestiende en zeventiende eeuw worden bijna systematisch geassocieerd met heksenverbranding. Dat de vuurdood de gebruikelijke straf voor heksen was, is een moeilijk uit te roeien mythe. Toch werden er ook andere straffen uitgesproken en waren er gevallen waarbij de betichten vrijgesproken werden. Dat was het geval in Laarne: bij de heksenprocessen daar kwamen vier van de zes beschuldigden op de brandstapel terecht. De vraag dringt zich op: waarom werden twee heksen niet verbrand? Werd er een onderscheid gemaakt op basis van de feiten die hen ten laste gelegd werden, meer specifiek de vermeende nachtelijke activiteiten zoals het dansen en vergaderen by nachte. Zijn er andere elementen die een rol speelden?
De casus Laarne is uitermate geschikt om deze vragen te beantwoorden. De processen volgen elkaar zeer snel op en vinden steeds voor dezelfde rechtbank plaats, het zijn niet allemaal vrouwen die van hekserij beschuldigd worden en de betichten hebben verschillende profielen. Bovendien zijn de processtukken quasi integraal bewaard.
