De parochiegrens. Een resistente grens met veel invloed

De parochie is een fascinerende instelling. Ongeveer dertien eeuwen lang zorgde zij voor de religieuze omkadering van de gelovige bevolking. Geen enkele lokale instelling komt qua ouderdom zelfs maar enigszins in de buurt. Hoewel een parochie uit de elfde eeuw natuurlijk amper te vergelijken is met dezelfde parochie in bijvoorbeeld 1960, is de continuïteit niettemin ontegensprekelijk.

De geschiedenis van de parochie kent vele interessante facetten, maar deze bijdrage wil graag focussen op één daarvan: de grenzen van de parochie. Die hebben namelijk tot op de dag van vandaag een grote invloed. Heel veel gemeentegrenzen gaan terug op oude parochiegrenzen. Eigenaardig genoeg waren parochies heel lang instellingen met eerder vage, weinig afgelijnde grenzen. Deze grenzen waren lokaal door iedereen gekend, maar ze waren nergens expliciet neergeschreven. In deze bijdrage tonen we aan hoe deze weinig gedetailleerde grenzen zijn uitgegroeid tot de grenzen van de lokale dorpsgemeenschappen, en vanaf de Franse periode tot gemeentegrenzen. Hoe konden vage parochiegrenzen sterk afgelijnde grenzen van lokale communauteiten met belangrijke administratieve, juridische en fiscale gevolgen worden en in hoeverre had dit invloed op de identiteit van de bewoner.

Download pdf