In dit artikel zal de technologische ontwikkeling in de loop van de negentiende eeuw onderzocht worden. We stellen ons de vraag hoe de traditionele vaardigheden en nieuwe technologieën elkaar aanvulden. We beginnen met de ‘algemene technologieën’ stoomkracht en elektriciteit. Vervolgens komen de ‘specifieke technologieën’ aan bod, van het smelten van de grondstof via het vormgeven (blazen) van het glas tot het afkoelen van glasplaten. We zullen zien in welke mate deze stappen door de technologische ontwikkelingen beïnvloed werden. De bevindingen worden samengevat in het besluit. Ten slotte komen tips voor de onderzoeker aan bod. Hoewel dit artikel één specifieke sector in één regio tot onderwerp heeft, kunnen de inzichten betreffende theorie, methodologie en bronnen ook voor andere regio’s en (al dan niet geclusterde) industrietakken relevant zijn. Zoals uit het intussen klassieke werk van Sidney Pollard blijkt, was de industrialisering van Europa immers vooral de zaak van regio’s, die vaak heel verschillende dynamieken binnen één land vertoonden.18 Hierbij was de clustering van verwante industriën binnen één regio (industrieel dictrict) een vaak voorkomend fenomeen. Men kan hierbij denken aan de textielindustrie in Gent, maar ook aan minder voor de hand liggende voorbeelden zoals de diamantslijperij in Antwerpen of verschillende industrieën in de Brusselse kanaalzone.
