In België zijn er momenteel achttien bedrijven waar fluweel wordt vervaardigd. Op één na situeren ze zich in de regio rond Kortrijk. Deze gespecialiseerde bedrijven van dit hoogwaardige weefsel zijn een restant van wat tussen 1920 en 1960 een bloeiende nijverheid was. De specialisatie, zware concurrentie uit het buitenland en verminderd belang van interieurtextiel in de woning zorgden eind twintigste eeuw voor een inkrimping van een nijverheid die ooit de regio domineerde en vormgaf. Het verhaal van de sociale ontvoogding en de rol van de vakbonden in de textielsector tijdens de negentiende eeuw kregen al heel wat aandacht. De geschiedenis van de dagdagelijkse handel en wandel van de Zuid-West-Vlaamse textielbedrijven en hun arbeiders in de daaropvolgende periode is daarentegen veel minder bekend. In dit artikel wordt de fluweelnijverheid vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Op basis van een korte historiek van de regio wordt gezocht naar de reden waarom fluweel in de twintigste eeuw een Zuid-West-Vlaams streekproduct werd. Daarna wordt het proces van ontwerp tot eindproduct geschetst, evenals het (internationale) netwerk van de nijverheid. Vervolgens wordt het uitgesproken familiale karakter van veel textielbedrijven geïllustreerd aan de hand van een voorbeeld. Ten slotte belichten we ook kort het rijke immateriële erfgoed van de sector – de folklore en de feesten. Hoewel toegespitst op een heel specifieke regionale bedrijfstak, kan deze insteek inspiratie bieden voor onderzoekers en erfgoedwerkers die het eigenzinnige verhaal van een welbepaalde nijverheid willen brengen.
