Havana in de folterkamer van het Gravensteen te Gent

Wie in Gent het Museum voor Gerechtsvoorwerpen bezoekt, treft er hand-, voet-, en halsboeien, duimschroeven en pletbijlen aan. In een vitrinekast in de uiterste hoek liggen nog andere dingen die verbazing wekken. Je hebt zopas de pijnlijke implicaties van de dwang- en foltertuigen in je geheugen opgeslagen en met al die afschuw in je hoofd doet een eerste blik onvrijwillig aan een soort brandijzers denken. Het gaat echter om handelsstempels met hun afdruk waarop Habana te lezen staat. Hoe is dat te verklaren? Wat had Gent met die overzeese stad? Wie waren de handelaren die hun naam in de stempels lieten snijden? Hoe oud zijn de stempels, waartoe dienden ze en wat doen ze in die lugubere zaal vol foltertuigen?

Die vragen kwamen bij mij op, toen ik aan een artikel wilde beginnen voor de lezers van ‘Opus Habana’, het officiële magazine van de Cubaanse hoofdstad. Ik zocht naar antwoorden, maar de informatie over die stempels reikte niet verder dan enkele tekstregels. Wel ontdekte ik dat de acht stempels in het museum deel uitmaakten van een grotere collectie die in een depot opgeborgen ligt. Dit bracht mij ertoe alle stempels uit hun slaap te halen, hun opschriften te ontleden en te vergelijken, en de informatie die ik ze zou kunnen ontfutselen, in een historische context te plaatsen. Mijn bevindingen zijn nu gepubliceerd in een brochure die ook als catalogus van de collectie gelezen kan worden.

Download pdf