Het landboek van Tielt. De pre-kadastrale kaart als bron voor lokaal historisch onderzoek

Vanaf de zestiende eeuw werd het gebruikelijker om bij de opmeting van gronden kaarten te voegen. Het was een eeuwenoude traditie die gepaard ging met het claimen van eigendomsrechten en het verwerven van inkomsten. De oude stiel van het landmeten kreeg in die jaren meer raakpunten met het tekenen van kaarten, al bleef de stiel van cartograaf-drukker van wereld- en landkaarten en samensteller van atlassen een duidelijk van de landmeters-kaartenmakers afgescheiden métier. De kaarten die laatstgenoemden in de periode voor het moderne kadaster (pre-kadastrale kaarten) maakten, dienden in de eerste plaats om de in de opmeting beschreven stukken land beter te situeren, al kregen ze al snel een illustratieve functie. Een mooi verfraaid register van bezittingen vergrootte uiteraard het prestige van de opdrachtgever/eigenaar. De kaarten bleken vaak verrassend accuraat. Het in 1635 opgemaakte landboek van Tielt-Binnen is een mooi voorbeeld van zo’n met kaarten aangevuld landboek. Het is ook uitermate geschikt om aan te tonen hoe je als heemkundige de eigendomsevolutie van één bepaald perceel kan achterhalen.

Download pdf