Bij een kartering van merkwaardige bomen in Vlaanderen werd in 2004 te Sint-Andries (Brugge) een site ontdekt met zeer oude hakhoutstoven van haagbeuk. De bomen zelf lieten een hoge ouderdom vermoeden. Ze vertoonden ook een duidelijk aanplantingspatroon dat niet naar een spontaan bos, maar eerder naar een antropogene situatie verwees. De Diksmuidse Heerweg is een zeer oude weg. Ook een aangrenzend straatje met de benaming Fort
Zevenbergen leek ons een mogelijk aanknopingspunt. In de volksmond is de benaming ‘galgenbosje’ gebruikelijk voor dit perceel. De aanvankelijke hypothesen varieerden daarom aanvankelijk van een Romeinse site (Diksmuidse
Heerweg), één of ander fort (Fort Zevenbergen) of een voormalige galgensite (‘galgenbosje’). Hoe dan ook leken de haagbeuken ons een aanleiding voor een onderzoek dat vermoedelijk naar een rijker historisch verleden verwees dan de bomen alleen. Om geen hypothesen uit te sluiten werd gezocht naar een breed samenwerkingsverband van verschillende disciplines om een verklaring voor groeipatroon en leeftijd van de haagbeuken te vinden en aanknopingspunten met de historiek van deze markante plaats.
Dankzij een multidisciplinair onderzoek met veldbiologen (Arnout Zwaenepoel, Eric Cosyns), een geneticus (Els Coart), bodemkundigen (Roger Langohr, Carole Ampe), een archeologe (Bieke Hillewaert) en (kunst)historici (Brigitte Beernaert, Johan Termote, Bernard Schotte, Maurice Vandermaesen) slaagden we er in de voorgeschiedenis van deze merkwaardige site te achterhalen. De haagbeuken deden een aanplant op een opgeworpen wal vermoeden. Bodemkundigen stelden vast dat dat inderdaad zo was en wezen ook op de scherven
die in het bodemprofiel voorkwamen. De scherven werden door de archeologe gedateerd als laat dertiende- of veertiende-eeuws. Historici toonden vervolgens aan dat de scherven afkomstig waren van een leprozenakker en legden de link met de galg van Brugge op de grens van het rechtsgebied van de stad. In de Tachtigjarige Oorlog werd op dezelfde plaats een aarden fort opgeworpen. Op een kaart van circa 1800 zijn de haagbeuken afgebeeld als hakhout. Geneticus Els Coart onderzocht de haagbeuken zodat we konden achterhalen welke hakhoutstoven aparte individuen waren. Daardoor konden we ook de exacte grootte van de hakhoutstoven achterhalen. Door de interessante combinatie van de nog levende haagbeuken en de historische achtergrond van de site werden de bomen en de site in 2010 beschermd als monument. Na de voorstelling van het onderzoek, wordt het artikel afgesloten met een schets van een recente campagne waarbij levend houtig erfgoed een betere bescherming wordt geboden en worden enkele aanwijzingen gegeven voor het beheer van de haagbeuken van het Galgenbergbosje.
