De Vliegende Bladen is één van de topcollecties van de Gentse Universiteitsbibliotheek. Het is een unieke verzameling van efemere documenten die inhoudelijk en naar vorm zeer divers en van onschatbare waarde zijn voor de beeldvorming van de negentiende en begin twintigste eeuw.
Het begon allemaal met de verzamelwoede van één man, Ferdinand Vander Haeghen. Hij was van 1868 tot 1911 hoofdbibliothecaris en begon al in 1859 met het verzamelen van les pièces volantes. Oorspronkelijk bedoeld als randinformatie voor de stukken die hij in zijn Bibliografie Gantoise beschreef. Hij gaf de opdracht aan enkele boekhandelaars om loten op te kopen van documenten die als onbeduidend werden beschouwd maar voor zijn onderzoek interessant waren. Na een aantal jaar besefte hij dat er heel wat zeldzaam waren geworden en hij zag er – gelukkig maar- het belang van in om deze bij te houden.
Eind negentiende eeuw lanceerde hij in tijdschriften en kranten de oproep ‘Ne détruisez jamais un document’, om geen enkel geschreven, gedrukt of getekend document weg te gooien zelfs als het ogenschijnlijk onbelangrijk leek. Want – zei hij – na zeven jaar gaat het je interesseren, na nog eens zeven jaar wordt het zeldzaam, twintig jaar later zal het bruikbaar zijn en in minder dan een eeuw is het waardevol. Daarnaast deed hij ook een oproep aan: ‘De maatschappijen, die ons programmen van hare feesten en omzendbrieven toesturen, worden verzocht ons telkens twee exemplaren te zenden {…} De geleerde bibliothecaris verzamelt al die programmen, enz., welke op den duur om zoo te zeggen de echte documenten zullen uitmaken voor het opstellen der geschiedenis van onze verschillende gentsche kringen’.
