Door de industrialisatie en de daarbij horende verstedelijking, verpaupering en sociale ontwrichting groeide in de negentiende en de eerste decennia van de twintigste eeuw een toenemend aantal kinderen op in ongezonde levensomstandigheden. Enkele vertegenwoordigers uit adellijke en industriële middens hebben getracht om dit via de oprichting van schoolkolonies enigszins te verhelpen.
In dit artikel behandelen wij het ontstaan van de schoolkolonies en de structuur van hun werking. Een afzonderlijk hoofdstuk is gewijd aan de schoolkolonies die noodgedwongen werden opgericht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daarna wordt het Oeuvre Nationale des Colonies Scolaires Catholiques of in het Nederlands Het Nationaal Werk van Katholieke Schoolkolonies en haar zogenaamde Schoolkolonie de Beeckman te As als casus gehanteerd. Naast de schoolkolonies bestonden er ook vakantiekolonies. Die vonden echter enkel in de verlofperiodes plaats en er werd ook geen onderwijs gegeven.
