Foto: Toon verbruggen, CC BY-SA 3.0.
Het gezicht achter de steen
In mei ontdekte de zoon van Radio 1- reportagemaker Ward Bogaert een grafsteen tijdens een wandeling in Sint-Amandsberg. Geboeid door deze vondst riep hij de hulp in van de Heemkundige Kring De Oostburg om te achterhalen wie Marie Francet was, aan wie de steen toebehoort. Dankzij opzoekwerk in het heemkundig documentatiecentrum leerden ze meer over het leven en de dood van Marie. Zo overleed ze in 1918, op nauwelijks vierentwintigjarige leeftijd, was ze studente en ongehuwd. Ze bleek ook overleden te zijn aan de Spaanse griep, een eerdere pandemie die ongeveer 100 jaar geleden hevig woedde. Deze wereldwijde epidemie eiste naar schatting 20 tot 100 miljoen levens, een aantal dat het totale dodental van de Eerste Wereldoorlog ruimschoots overtreft.
Doodsoorzakenregisters
De leden van de Heemkundige Kring De Oost-Oudburg konden gebruikmaken van de goed bewaarde overlijdensakten in hun documentatiecentrum. Daarop werd soms de doodsoorzaak vermeld, wat ongebruikelijk is. Een meer voor de hand liggende bron om oorzaken van sterfte te vinden, zijn de doodsoorzakenregisters. In heel België werden zo’n registers sinds 1851 opgesteld, maar jammer genoeg zijn er niet zo veel bewaard.
Slachtoffers van epidemieën, zoals Marie, leggen een stukje geschiedenis bloot dat vandaag de dag steeds relevanter blijkt. Onderzoek naar doodsoorzaken is levendig, wat ook blijkt uit het project S.O.S. Antwepen, dat in november door Histories en de universiteiten van Gent en Antwerpen gestart werd. Het project wil doodsoorzakenregisters digitaliseren, om zo de raadpleging ervan te vergemakkelijken.
Doe mee
Schrijf je zelf graag ook een stukje geschiedenis over slachtoffers van epidemieën? Meld je dan aan op sosantwerpen.be. Schrijf je ook in op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de opmerkelijke verhalen die we tegenkomen. Binnenkort organiseert Histories een workshop over hoe je zelf onderzoek kan doen naar doodsoorzaken op basis van deze en andere bronnen.
Benieuwd naar het resultaat van de zoektocht naar Marie Francet? Je kan het volledige verhaal lezen in het jaarboek van de Heemkundige Kring De Oost-Oudburg of je kan de podcast beluisteren.