Volkskunde West-Vlaanderen viert in 2021 de 20ste editie van haar Midwinterfeest. Naar aanleiding van deze feesteditie organiseren ze op zaterdag 27 november 2021 een studiedag over wintertradities, met onder andere onze collega Frea Vancraeynest als moderator van de groepsdiscussie.
De winter is een tijd van veel traditionele feesten: Sint-Maarten, Sinterklaas, Kerstmis, Nieuwjaar, Driekoningen, Maria Lichtmis en Carnaval. De laatste jaren laaien er heel wat discussies over deze tradities of dit immaterieel erfgoed op. Denk maar aan het Zwartepietendebat of de joodse karikaturen op het Aalsterse Carnaval. Sommigen betreuren het ook dat nieuwe feesten – zoals Halloween – de oude verdringen of dat oude tradities ten prooi vallen aan commercie.
Met een studiedag wil Volkskunde West-Vlaanderen de verschillende stemmen in het debat over wintertradities aan bod laten komen en met elkaar in dialoog laten gaan.
Programma
9u30: Onthaal
Oude tradities in een nieuwe context
In de voormiddagsessie onderzoeken we hoe uiteenlopende maatschappelijke evoluties zoals secularisering, commercialisering en diversiteit een impact hebben op de wintertradities. Volgens sommigen vormen deze evoluties een bedreiging van hun tradities of immaterieel erfgoed. Volgens anderen passen tradities zich voortdurend aan, aan veranderende omstandigheden en is dat vandaag niet anders dan vroeger. Volkskunde West-Vlaanderen laat eerst een aantal specialisten hun mening horen en laat hen dan in discussie gaan met het aanwezige publiek.
- 10u-10u30: Marc Jacobs (Universiteit Antwerpen): Data. Vragen, geven en krijgen ter gelegenheid van kalenderfeesten.
- 10u30-11u: Bambi Ceuppens (Koninklijk Museum voor Midden-Afrika): Pietpraat. Over Zwarte Piet in België.
- 11u-11u30: Laura Danckaert (Centrum voor Agrarische Geschiedenis): Sint-Antoniusvieringen in Vlaanderen
- 11u30-12u: Groepsdiscussie
Moderator: Frea Vancraeynest (Histories)
De roots van onze tradities
De namiddagsessie handelt over de vraag waar de wintertradities vandaan komen. Zijn het werkelijk oeroude, sinds honderden, ja duizenden jaren overgeleverde elementen of zijn het “invented traditions”, soms slechts enkele decennia oud? Leven Kelten, Germanen en Romeinen voort in onze wintertradities, zijn het allemaal slechts uitvindingen van de laatste twee eeuwen of is ook hier het verhaal veel genuanceerder? Ook nu weer sluiten we af met een groepsdiscussie.
- 14u-14u30: Antoon Naert (Volkskunde West-Vlaanderen / KULeuven): Doorlevende motieven in het feestenrepertorium.
- 14u30-15u00: Peter Van Nuffelen (UGent): Mithras, Saturnus of wiskunde. Wat weten we over de oorsprong van Kerstmis?
- 15u00-15u30: Luc Indesteege (Limburgs Volkskundig Genootschap): Halloween, een moderne emanatie van een oud motief?
- 15u30-16u00: Groepsdiscussie
Moderator: Marc Jacobs (Universiteit Antwerpen)
16u00: Receptie
Praktisch
- Locatie: Wijkcentrum Xaverianen, Xaverianenstraat 13, 8200 Brugge. Op 20 minuten lopen van het station en makkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer en de wagen. Het centrum heeft een ruime ondergrondse parking, met ingang langs de Xaverianenstraat.
- Datum: 27 november 2021
- Prijs: € 30 (inclusief lunch en receptie)
- Inschrijven kan via onderstaand formulier (uiterste inschrijvingsdatum: 21 november 2021)