Heemkunde en de inventarisatie van luidklokken

Bladwijzer 24: wegwijs met Heemkunde Vlaanderen maart 2019 • 24

Onze kerken krijgen veel minder gelovigen over de vloer, met meer en meer herbestemmingen tot gevolg. Daardoor verliezen ook de luidklokken in de kerktorens hun oorspronkelijke functies en worden ze op die manier kwetsbaar. Nochtans hebben klokken ontegensprekelijk een waarde die verder reikt dan het economische. Historisch, sociaal, artistiek en heemkundig hebben klokken ons nog steeds iets te bieden wat weinig andere kunstvoorwerpen kunnen. Bovendien blijft Vlaanderen achter bij ons omringende gebieden in het inventariseren van het klokkenbestand.

In dit artikel beginnen we met een geïllustreerde beschrijving van wat vroeger van een luidklok verwacht werd en het belang van een goede inventaris. In een verder hoofdstuk verzamelen we voorbeelden van wat men kan vinden op luidklokken om daarna over te stappen naar de praktische aanpak bij het inventariseren en het verzamelen van achtergrondinformatie. We eindigen met een aantal min of meer concrete suggesties om de luidklokken in de belangstelling te houden en niet enkel in het geheugen van de ouderen in de bevolking. We hopen met deze bijdrage een stimulans te zijn voor de lokale heemkundige groepen om werk te maken van een inventaris van het patrimonium aan luidklokken. Uit ervaring weten we dat ze meer dan eens verrast zullen zijn om een stuk erfgoed te ontdekken waarvan ze alleen auditief ooit iets hebben vernomen.