Beknopt
Ziektekiemen, besmettingen en quarantainemaatregelen hebben door de eeuwen heen altijd deel uitgemaakt van het menselijk leven. Zo woekerde lepra bijvoorbeeld door Vlaanderen vanaf de 12de tot en met de 18de eeuw. Na de 18de eeuw verdwenen alle sporen van deze besmettelijke huid- en zenuwziekte. Recent kwam de geschiedenis van lepra in Vlaanderen terug onder de aandacht. In 2019 werd namelijk de middeleeuwse leprozerie van Sint-Jan in Ieper archeologisch blootgelegd. In het kader van DNA-onderzoek op de skeletten gevonden in de resten van de leprozerie richt het publieksproject ´Luid Geratel´ (als onderdeel van het syntheseproject ‘Besiect ende besmet’) zich op al het overlevend erfgoed van lepra, en dit zowel lokaal als Vlaams en zowel roerend, onroerend als immaterieel. Door dit erfgoed te ontsluiten voor het publiek maken we kenbaar wat lepra in de geschiedenis van Vlaanderen heeft betekend.
Doelstellingen en perspectieven
´Luid Geratel´ zet zich in om al het overlevend erfgoed van lepra, zowel op lokale als op landelijke schaal en zowel onroerend, roerend als immaterieel, aan het publiek te ontsluiten door middel van een interactief digitaal themadossier. Enkele deelpagina’s van dit themadossier zijn toegewijd aan een onroerend erfgoedsite waar een verhaalonderwerp aan gelinkt is. In samenwerking met erfgoedvrijwilligers uit heemkundige, genealogische en lokaal historische kringen worden per webpagina video- en/of audio-fragmenten toegevoegd, vaak ingesproken in het lokale dialect. Dit om kenbaar te maken wat lepra in de Vlaamse streken ooit heeft betekend.
Er zullen ook silhouetteborden geplaatst worden bij de onroerend erfgoedsites. Elk bord heeft een unieke QR-code. De bedoeling is dat de toevallige passant de silhouetteborden opmerkt en via het digitaal themadossier de andere locaties met onroerend erfgoed kan vinden alsook het syntheseproject ‘Besiect ende Besmet’ – waarvan ‘Luid Geratel’ een onderdeel is – leert kennen. Met name leert de bezoeker over oudDNA – DNA afkomstig uit archeologisch materiaal – en hoe archeologisch, geschiedkundig en genealogisch onderzoek niet alleen nieuwe perspectieven over overdraagbare ziekten en epidemieën in het verleden kan geven maar ook over ons Vlaams erfgoed.
Met deze communicatieve en participatieve activiteiten streeft dit project de Vlaamse archeologische sector nieuwe impulsen te geven met internationale weerklank alsook interesse op te wekken bij het brede publiek rond epidemieën en ziektekiemen omwille hun concrete maatschappelijke relevantie.
Details
| Looptijd | 2022-2024 |
| Coördinerende instantie | KU Leuven |
| Partners | VUB Histories Yper museum Damiaan Vandaag |
| Contactpersoon Histories | Jan Geypen |