Arbeidsjubileum

Eer voor gedane arbeid

Arbeidsjubileum

Auteur: Histories

Een jubileum is een feest ter herinnering aan iets dat het een rond aantal jaren geleden gebeurd is, het is dus een feestelijke herinnering aan een bepaalde gebeurtenis. Op dat moment wordt een herdenking aan een specifiek moment gevierd, zoals bijvoorbeeld een huwelijk, een indiensttreding bij een bedrijf of een oprichting van een vereniging. Op een jubileum kunnen dus verschillende dingen gevierd worden, zowel personen als bedrijven en evenementen. In deze fiche gaan we dieper in op het vieren van personen, en meer specifiek werknemers, met een arbeidsjubileum. 

Jubileumdata

Bepaalde data zijn meer gangbaar om te vieren met een jubileum dan andere data. Bijvoorbeeld het 25, 50 of 75 jaar bestaan van een bedrijf wordt al vaker gevierd dan het 26, 51 of 76 jaar bestaan van een bedrijf. Afgeronde periodes zijn meer gebruikelijk in de praktijk van het vieren van jubilea. Daarnaast bestaan er ook bepaalde jaarlijkse vieringen zoals bijvoorbeeld een lustrum-editie voor een vijfjaarlijkse viering staat. Voor al deze verschillende data van jubilea bestaan verschillende betekenissen. Ieder jaartal staat voor een bepaalde grondstof. De meest gekende zijn bijvoorbeeld zilver (25 jaar), goud (50 jaar) en diamant (60 jaar).  

Arbeidsjubileum

Bedrijven vieren de carrière van werknemers die een welbepaalde tijd in dienst zijn aan de hand van een jubileum. De carrière van een persoon neemt een aanzienlijk onderdeel van het leven van die persoon in beslag. Een volledige loopbaan bestaat uit veertig jaar dienst van zo’n acht uur werken per dag, het beroepsleven is dus een groot onderdeel in het bestaan van iemand.

In België bestaan sinds 1847 “eretekens uit hoofde van de arbeid” om de trouw van werknemers te belonen. De eretekens van arbeid bestaan uit verschillende graden en categorieën afhankelijk van het aantal jaren trouwe dienst en het niveau van inzet en engagement van de werknemer. Dit is reeds een erg oude traditie om arbeidskrachten te erkennen voor hun diensten, maar ook vandaag worden deze eretekens nog steeds toegewezen.  

Fig. 1: foto van het jubilee van Engelbert Defloor, 1907. Privécollectie (familiegeschiedenis.be)

De eretitels worden uitgereikt door een directie (Directie van de Eretekens) die deel uitmaakt van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. De Directie wijst de eervolle onderscheidingen toe ter stimulans van het welzijn op het werk. De eretekens op zich (de juwelen) worden uitgereikt door de werkgever zelf.   

Een arbeidsjubileum zet de waardering van de toewijding van de werknemer centraal. De eretekens zijn penningen (soort broches) die worden uitgereikt op een ceremonie of een feest georganiseerd voor de werknemer(s) in kwestie. De werkgever staat in voor de aanvraag van de kandidaatstelling van de werknemer. Ook staat de werkgever (of het bedrijf) in voor de vervaardiging of aanschaffing van het juweel (de penning) dat de werknemer zal ontvangen op de ceremonie. Het feest is vaak ook een familiale aangelegenheid, de naaste familie van de werknemer wordt meestal uitgenodigd om samen de trouwe jaren dienst te vieren. Vroeger bestond ook wel de traditie om op dat moment een professionele familiefoto te laten maken, iedereen zag er namelijk op zijn best uit in een chique tenue. De gebeurtenis wordt doorgaans afgesloten met een feestmaal voor alle genodigden.   

Verschillende uitingen van erkenning

De erkenning van jaren trouwe dienst van een werknemer werd in verschillende gradaties en uitingen gedaan. Een werkgever kan titels of eretekens toekennen aan werkkrachten.   

1. Eretekens

Eretekens bestaan in twee klassen: eerste klasse en tweede klasse. De werkgever kent deze eretekens toe aan voortreffelijke werknemers, dit is een hele eer voor de werknemer. Als een werknemer 25 jaar in dienst is verkrijgt hij een Ereteken van Arbeid in tweede klasse. Als een werknemer 30 jaar in dienst is bij hetzelfde bedrijf, kan hij een Ereteken van Arbeid van eerste klasse ontvangen. Ambachtslieden kunnen in België ook een Ereteken van Arbeid in eerste klasse na 20 jaar zelfstandige.   

Ereteken van Arbeid

2. Titels

Naast de Eretekens bestaan er ook Nationale Orden waar werknemers titels kunnen ontvangen voor hun trouwe dienst. De Nationale Orden zijn onderverdeeld in de Leopoldsorde, de Kroonorde en de Orde van Leopold II. Net zoals bij de Eretekens kennen ook de Orden verschillende gradaties in erkenningen. Behalve de Orden bestaan er ook de Palmen en de Medailles.   

De Nationale Orden vallen onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken en bestaan uit:   

  • Bronzen medaille: Orde van Leopold II – Kroonorde  
  • Zilveren medaille: Orde van Leopold II – Kroonorde   
  • Gouden medaille: Orde van Leopold II – Kroonorde   
  • Zilveren Palmen: Kroonorde   
  • Gouden Palmen: Kroonorde   
  • Ridder: Orde van Leopold II – Kroonorde – Leopoldsorde  

De Gouden Medaille der Kroonorde wordt uitgereikt bij een 35-jarige carrière. De Gouden Palm der Kroonorde beloont 45 jaar werknemer en wordt eveneens uitgereikt bij het pensioen van de werknemer (bij minstens 40 jaar dienst).   

Meer informatie en verantwoording

Afbeeldingen

De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:

  1. (bannerafbeelding) Smid aan het werk, in het Nederlands Openluchtmuseum. Nicolas Hoizey, 22-11-2017, via: https://unsplash.com/photos/2MuZ23gkFKo
  2. Foto van het jubilee van Engelbert Defloor, 1907. Privécollectie. Van: https://www.familiegeschiedenis.be/nl/verhalen/tumult-op-het-jubilee-van-engel
  3. Ereteken van Arbeid. Fdutil, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons

Webpagina's

Blader door de rituelen

  1. Boeddhistische initiatierituelen

  2. Chinees Nieuwjaar

  3. Spelletjes vroeger en nu