Aswoensdag

Op Aswoensdag begint de veertigdagentijd. Aswoensdag wordt niet vermeld in de Bijbel, maar is wel een rooms-katholieke feestdag.

Omdat Aswoensdag de vastentijd inluidt, is deze dag meteen ook een belangrijke vastendag. Traditioneel worden alle rooms-katholieken tussen 18 en 60 jaar geacht om op Aswoensdag slechts één volledige maaltijd te nuttigen. Die maaltijd mag geen vlees bevatten. Vis is wel toegestaan. Daarnaast gaan gelovigen op Aswoensdag naar de kerk. Tijdens de kerkdienst worden de palmtakjes die het jaar voordien op Palmzondag werden uitgedeeld, verbrand. De as van de palmtakjes wordt gezegend met wijwater. De as wordt beschouwd als reinigend en vruchtbaar en symboliseert dus een nieuw begin of nieuw leven. Met de reinigende as wordt een kruisje op het voorhoofd van de kerkgangers getekend. Vroeger werd er meestal gewoon as op het hoofd van de kerkgangers gestrooid. De as dient om de gelovigen te reinigen van de zonden die ze hebben begaan. Op deze manier geldt Aswoensdag als een dag van boetedoening. Vroeger droegen de boetelingen tevens een boetekleed, maar dit wordt eigenlijk al lange tijd niet meer gedaan. Wanneer de priester het kruisje op het voorhoofd van de gelovigen tekent, spreekt hij volgende woorden uit: 'Gedenk dat gij uit stof en as geboren zijt en tot stof en as zult wederkeren.' Het askruisje benadrukt met andere woorden de sterfelijkheid van mensen.

Verder zijn er nog een aantal regionale gebruiken verbonden aan Aswoensdag. Zo zijn er gelovigen in de provincie Limburg die dan traditioneel haring eten. Dat hangt sterk samen met gegeven van de vleesloze maaltijd. In de provincie Antwerpen wil de traditie dat er op Aswoensdag pruimentaart wordt gegeten. Waar dit gebruik precies vandaan komt, is onduidelijk.