Wanneer een gelovige overlijdt, zo gelooft een katholieke gelovige, moet hij of zij verantwoording afleggen aan God voor zijn of haar levensloop. Als de overledene goed en deugdzaam is geweest, komt hij of zij in de hemel terecht. Heeft de overledene daarentegen een zondig leven geleid, dan is hij of zij gedoemd om in de hel te verblijven. Hemel wordt doorgaans voorgesteld als een eeuwig paradijs waar onder andere rijstpap met gouden lepeltjes wordt gegeten. In de hel daarentegen blijven de zondaars eeuwig branden. Daarom baden katholieken vroeger steevast voor de zielenrust van een overledene. Nabestaanden wilden namelijk voorkomen dat een dierbare in de hel zou terechtkomen. Dikwijls werd hiervoor een rozenkrans of paternoster gebruikt, omdat die zou beschermen tegen het kwade. Protestantse middens kennen deze traditie minder, in tegenstelling tot katholieken geloven protestanten niet dat gebeden de zielenrust van de overledene kunnen beïnvloeden. De overledene wordt volgens hen uitsluitend beoordeeld op zijn of haar gestelde daden en daar kan geen enkel gebed verandering in brengen. 

Vroeger stierven mensen in de meeste gevallen thuis en daarom werden ze ook thuis opgebaard. Deuren en ramen werden dan onmiddellijk geopend zodat de geest van de overledene zijn weg naar buiten kon vinden. Erna werden de deuren en ramen van het sterfhuis onmiddellijk opnieuw gesloten zodat de geest niet terug naar binnen kon komen. Bovendien werden alle spiegels afgedekt om te beletten dat de geest van de overledene er zijn intrek zou nemen. Op de ogen van de overledene werden muntstukken geplaatst, niet enkel om er de veerman mee te kunnen betalen, maar ook om te beletten dat de overledene nabestaanden mee de dood in kon trekken via zijn of haar ogen. Deze praktijken zijn echter restanten uit het volksgeloof. Dorpsgenoten namen vroeger steevast gezamenlijk afscheid van de overledene. Tegenwoordig sterven mensen ook heel vaak in het ziekenhuis. Daarom wordt de overledene doorgaans niet meer thuis opgebaard, maar wel in een speciale ruimte in een uitvaartcentrum. 

Terwijl vroeger de begraving werd geregeld door familie, vrienden en buren en een meer huiselijk karakter had, kunnen de familieleden van een overledene tegenwoordig - tegen betaling - een beroep doen op een begrafenisonderneming voor de organisatie van de uitvaartplechtigheid en de begrafenis. Begrafenisondernemers zorgen ervoor dat nabestaanden zich niet te veel met praktische zaken moeten bezighouden, zodat ze de tijd kunnen nemen om te rouwen. De taken van begrafenisondernemers kunnen zeer uiteenlopend zijn: het presentabel maken van het lichaam, het laten drukken van doodsbrieven, het regelen van de uitvaartplechtigheid zoals de familie het wenst, het inschakelen van kistdragers, etc.

Nadat een dokter een overlijden heeft vastgesteld, wordt het lichaam zo snel mogelijk naar een funerarium gebracht om het te laten opbaren. Het lichaam wordt zorgvuldig gewassen en gebalsemd. Vroeger werd op die manier het lichaam gezuiverd. Het waswater mocht echter in géén geval op iemand terechtkomen, want men geloofde vroeger dat dat betekende dat deze persoon ook snel zou sterven. Tegenwoordig speelt zulk bijgeloof geen rol meer. Na het wassen wordt het lichaam mooi aangekleed en opgebaard in een gekoelde ruimte waar familie en vrienden een laatste groet aan de overledene kunnen brengen. Dikwijls ligt in dezelfde ruimte ook een rouwregister waarin bijvoorbeeld een boodschap aan de nabestaanden of een herinnering aan de overledene kan worden neergeschreven. 

Doodsbrieven worden opgesteld en verstuurd om verdere familieleden en vrienden op de hoogte te brengen van iemands overlijden en hen uit te nodigen om de uitvaartplechtigheid bij te wonen. Een rouwadvertentie in een krant wordt om dezelfde redenen geplaatst. Dit moet allemaal behoorlijk snel na een overlijden geregeld worden, want in België moet een lichaam binnen de tien dagen worden begraven. Het is dus belangrijk dat de doodsbrieven enkele dagen vóór de uitvaartplechtigheid ontvangen worden.

Zowel doodsbrieven als rouwadvertenties zijn meestal erg sober. Soms wordt er een foto van de overledene bijgeplaatst, maar in veel gevallen wordt enkel de naam van de overledene vermeld. Ook de namen van de naaste verwanten worden vermeld, evenals de datum waarop de persoon is overleden en de datum waarop de uitvaartplechtigheid zal plaatshebben.  

Soms kiezen katholieken ervoor om de avond voor de uitvaartplechtigheid een dodenwake te houden. Familie en vrienden waken dan bij het lichaam of bij een foto van de overledene. Er kan worden gebeden voor de zielenrust van de overledene. Een dodenwake vindt meestal plaats in een kerk of in een (parochie)zaal, maar kan ook georganiseerd worden op de plaats waar bijvoorbeeld iemand in een ongeluk om het leven is gekomen. Tegenwoordig kan een dodenwake ook na een uitvaartplechtigheid plaatshebben. Dit is voornamelijk het geval bij verkeersslachtoffers of bij slachtoffers van zinloos geweld. Er worden dan onder andere bloemen, brieven, foto’s, gedichten en knuffelbeertjes gelegd op de plaats waar iemand om het leven is gekomen. Vaak wordt er op die plek ook een persoonlijk herdenkingsmonument geplaatst. Vooral langs drukke banen zijn er tegenwoordig steeds vaker kruisjes of andere vormen van herdenkingsmonumenten te zien. In sommige gevallen, vooral wanneer er sprake is geweest van zinloos geweld, worden er zelfs marsen georganiseerd. Voorbeelden daarvan zijn de Witte Mars in 1996 en de Stille Marsen die al meerdere keren georganiseerd werden. 

Een christelijke uitvaartplechtigheid vindt doorgaans plaats in een kerk, maar soms kan de locatie ook de aula van een crematorium zijn. Het verloop van een uitvaartplechtigheid kan verschillen naargelang de gewoonten per gemeente of de keuzes van de nabestaanden. Ook is er sowieso een verschil tussen katholieke en protestantse uitvaartplechtigheden. Laatstgenoemden kiezen meestal voor een persoonlijker plechtigheid.

Vroeger werden begraafplaatsen meestal rond de kerk aangelegd (vandaar de benaming “kerkhof”), maar tegenwoordig zijn ze meestal elders in een gemeente gesitueerd. De lijkwagen die de kist naar het kerkhof brengt, wordt gevolgd door de auto’s van familie en vrienden. Als de kerk en de begraafplaats dicht bij elkaar gelegen zijn, komt het nog voor dat de nabestaanden de lijkwagen te voet volgen. Op de begraafplaats wordt een laatste groet gebracht aan de overledene. Vroeger werd de kist in het graf neergelaten in het bijzijn van familie en vrienden, maar tegenwoordig wordt dat pas achteraf gedaan als iedereen vertrokken is. Als de overledene gecremeerd werd, wordt de as uitgestrooid op de strooiweide of in zee of wordt de urne bijgezet in het columbarium. Vandaag de dag komt het ook meer en meer voor dat een urne begraven wordt op een begraafplaats. 

Het is de gewoonte dat de naaste familieleden na de begrafenisplechtigheid verdere familieleden en vrienden uitnodigen voor een koffietafel. Familie en vrienden verzamelen zich dan om een broodmaaltijd te nuttigen. Tegenwoordig gebeurt het meer en meer dat er een warme maaltijd wordt aangeboden. De koffietafel na een begrafenis is een manier om samen de overledene te herdenken en om herinneringen uit te wisselen. De koffietafel is vaak minder droevig dan de uitvaartplechtigheid en helpt de nabestaanden in het rouw- en het verwerkingsproces. 

Bij het overlijden van een hooggeplaatst of bekend persoon is er dikwijls sprake van een vorm van collectieve rouw. Mensen vinden elkaar in hun verdriet en brengen gezamenlijk een laatste groet uit of brengen een schriftelijk eerbetoon aan de overledene in een publiek ter beschikking gesteld rouwboek. Men verwart zo’n collectieve rouw, die eerder spontaan ontstaat ook wel eens met een staatsbegrafenis. In België is de eer van een staatsbegrafenis echter, in tegenstelling tot sommige andere landen, voorbehouden voor leden van de koninklijke familie en Ministers van Staat.

In sommige families wordt de sterfdag van een overledene herdacht. Deze herdenking kan gepaard gaan met een misviering, maar niet iedereen kiest hiervoor. Bovendien worden op 1 (Allerheiligen) en/of 2 november (Allerzielen) de graven van dierbare overledenen bezocht. Omdat 1 november in België een officiële feestdag is en 2 november niet, worden alle overledenen doorgaans herdacht op Allerheiligen in de plaats van op Allerzielen. De graven worden vooraf schoongemaakt en er worden kaarsen en bloemen op of naast geplaatst. Meestal wordt er gekozen voor witte of gele chrysanten.