Dat is al heel vroeg begonnen. Toen ik ongeveer 12 jaar was vond ik thuis een paar oude foto’s van overgrootouders. Ik wilde heel graag weten wie die mensen waren en zo begon mijn zoektocht naar informatie over mijn familie. Tot vandaag ben ik bezig met het onderzoeken van mijn familiegeschiedenis. 

Mijn familienaam Peene is onmiskenbaar aardrijkskundig en komt duidelijk uit de regio Cassel met in de omgeving de Peenebeek en de gemeenten Noordpeene en Zuytpeene (oorspronkelijk één gemeente ‘Peene’). Dat feit vormde een goed uitgangspunt voor mijn onderzoek. 

Noordpeene en Zuytpeene op de kaart

Het is voornamelijk iets waar ik op inzet maar er is doorheen de jaren wel toenemende interesse in mijn onderzoek. Het vergt wel heel wat tijd en werk om aan familieonderzoek te doen en niet iedereen kan zich hiervoor vrijmaken. Ik sta wel niet alleen in mijn onderzoek. Ik ben gaan aankloppen bij Familiekunde Vlaanderen en zo ben ik in een breed netwerk terecht gekomen met andere mensen die ook trachten om hun familiegeschiedenis in kaart te brengen. Ik heb zo ook een naamgenoot, een Engelsman met de naam Peen, leren kennen. Met hem heb ik doorheen de jaren fijne contacten opgebouwd. Gezien zijn familienaam vermoedde ik dat er mogelijk wel een link bestaat met mijn familie maar echte bewijzen heb ik hiervoor (nog) niet. Het is mogelijk dat hij oorspronkelijk tot de ‘Van Peene’-tak behoorde die in de 17e eeuw omwille van de Godsdienstoorlogen emigreerde naar Engeland. 

Het genetisch onderzoek van de families Peene in België heeft mijn archivalisch onderzoek bevestigd. Mijn jaren aan onderzoek bleken dus eigenlijk correct te zijn. Daarnaast leverde het onderzoek ook nieuwe inzichten op, de uitdaging is dan om dit ook te gaan bewijzen met archiefbronnen. Dat is echter niet altijd makkelijk, het is soms moeilijk om correcte informatie te vinden en archiefbronnen zijn soms ronduit onbetrouwbaar. Clerici durfden al eens foutieve gegevens te noteren, zowel bij verwanten als bij variaties op familienamen. Daarnaast zijn er tal van genealogische publicaties uit de 19e eeuw die ook niet altijd betrouwbaar bleken te zijn. Bronnen werden vaak niet vermeld en ook de afstamming werd niet altijd correct weergegeven, mensen wilden immers liever deel uitmaken van een adellijke familie dan van een “gewone” familie. 

Dr. Maarten Larmuseau neemt speekselstalen af in het kader van het DNA-project.

Wel, voor de families Peene in België is bevestigd wat ik via archiefonderzoek al had gevonden, de verwantschappen bleken correct te zijn. Alle naamgenoten konden teruggebracht worden tot een voorouder in Moorslede ca. 1600. Ook de link met de families Peene, Van Peene en Van Peenen in Nederland werd de reeds gelegde archivalische link door het onderzoek bevestigd. 

Ja, zeker. Begin 17e eeuw duiken in de regio Izegem en Moorslede de namen Peene, Van Peene en Vandepeene op. Een archivalische link tussen de families Peene en Vandepeene kon ik niet terugvinden maar het DNA-onderzoek heeft hier wel voor een merkwaardig inzicht gezorgd. De familie Vandepeene heeft blijkbaar hetzelfde genetische profiel als de Nederlandse families. De veronderstelling van een link met de Belgische familie Peene kon hierdoor plots opgeborgen worden. Maar ook dit nieuwe inzicht kon nog niet worden bewezen door archiefonderzoek. 

Nee, dat klopt. Naast de reeds vermelde families zijn er nog andere families Peene. Onder andere in Brugge, Antwerpen en Turnhout komt de familienaam, weliswaar in verschillende schrijfwijzen voor. Ook de Britse familie Peen waar ik al naar verwees biedt nog onderzoeksmogelijkheden, evenals de familie Vansuypeene in Noord-Frankrijk. 

Ja, absoluut. Ik heb een brede interesse in erfgoed, cultuur en tradities. Familiegeschiedenis is ook meer dan alleen namen en data, ook de context van een familie is belangrijk. Er zijn nauwe contacten met heemkunde en lokale geschiedenis omdat die lokale verankering van een familie in een bepaalde streek, regio of gemeente ook veel informatie kan opleveren. In 1976 was ik erbij toen de heemkundige kring in Gistel werd opgericht dus ik kan wel zeggen dat ik een bredere interesse heb dan enkel genealogie. 

Die interesse in erfgoed en cultuur geef ik graag door aan jongere generaties. Het is belangrijk om jongeren te laten kennismaken met deze thema’s. Met onze heemkundige kring gaan we dan ook graag naar scholen om aan de leerlingen te vertellen hoe onze voorouders leefden en hoe het leven vroeger was. Op zo’n vertelmomenten zijn de kinderen echt zeer geïnteresseerd. Op die manier maken ze kennis met het verleden en hopelijk nemen ze dat ook mee in hun verdere leven. 

Heemkundige Kring Gestella

Veel te weinig, het hangt ook heel erg af van de persoonlijke interesse van de leerkrachten. Met onze heemkring hebben we intussen met sommige, vooral lagere, scholen een goed contact opgebouwd. Het blijft wel zeer moeilijk om door te stromen naar het middelbaar onderwijs. 

Afsluiten doet Werner graag met een wijze uitspraak van een zekere Wallis: Een groot verleden is een plicht voor de toekomst. Het is enorm belangrijk om te leren uit het verleden en het in stand te houden in de toekomst. 

Maar ook Guido Gezelle verwoordde deze boodschap mooi in een gedicht: 

"O machtig voorgeslacht, 

Wat hebt ge wondre daden gestapeld op den weg 

dien ge ons zijt voorgegaan. 

Hoe grootsch was uw gedacht! 

Hoe langs de wereldpaden al wat ge doende waart, 

hoe groot was het gedaan!"