Eigenlijk hebben de inwoners van Kasterlee al een hele tijd ‘pompoenpap-eters’ als bijnaam. Voor de reden daarvoor moeten we een heel stuk terug in de tijd: naar de jaren 1700, om precies te zijn, nog voor de aardappel uit Amerika naar onze streken kwam. In die periode aten mensen hier doorgaans bonen, maar in Kasterlee kwam er pompoenpap op tafel. Die pap was ook de typische kermiskost. Tot aan het begin van de 20ste eeuw is pompoenpap eten hier altijd heel normaal geweest. Dat werkte het kweken van pompoenen natuurlijk in de hand. Vroeger werden hier dan ook pompoenmarkten georganiseerd. Kasterlee en pompoenen zijn dus al een hele tijd onlosmakelijk met elkaar verbonden. En die band wordt tijdens de Pompoenmaand extra in de verf gezet.

Pompoenen worden hier in mei uitgezaaid. In de periode waarin ze geoogst kunnen worden, barst de pompoengekte hier ieder jaar in alle hevigheid los. Ongeveer alles staat hier dan in het teken van pompoenen. De toeristische dienst verkoopt bijvoorbeeld specifieke pompoenproducten en de Kastelse horecazaken presenteren speciale pompoenmenu’s en -gerechten. Daar zijn ze ongelooflijk inventief in: je kan hier dan bijvoorbeeld pompoenijs of pompoenkroketjes komen proeven. Verder zijn er ook heel wat verenigingen die activiteiten rond pompoenen organiseren, met het Pompoengenootschap op koop.

Het Pompoengenootschap is een vereniging die in 2002 werd opgericht, en die dit jaar dus haar 15-jarig jubileum mag vieren. Het genootschap bestaat uit mensen die het kweken van hele grote pompoenen als hobby hebben. Om daarin te slagen wisselen zij bijvoorbeeld onderling zaden uit, zodat ze verschillende soorten kunnen kruisen. Verder bezitten de leden stuk voor stuk ook heel wat kennis over pompoenen kweken, die ze op cursussen en via lezingen doorgeven aan anderen met kweekambities – al geven ze natuurlijk ook niet al hun geheimen weg! Heel veel mensen in Kasterlee hebben eigenlijk zelf pompoenen in de tuin. De winkels laten ons dan ook ieder jaar weten dat ze bijzonder weinig pompoenen verkopen. Op zich groeien pompoenen vrij makkelijk, maar ze worden natuurlijk niet vanzelf uitzonderlijk groot. De kwekers in Kasterlee hebben het kweekproces tot in de puntjes geperfectioneerd.

Klopt: de kwekers zijn inderdaad particulieren, maar hun werkwijze is erg professioneel. Een pompoen heeft een paar uur licht per dag nodig om goed te groeien. Om dat groeiproces verder te stimuleren verlichten de kwekers hun serres ook ’s nachts. Geïnteresseerden kunnen daar alles over vernemen tijdens speciale pompoenwandelingen. Een gids neemt mensen dan mee op sleeptocht langs verschillende kwekers en doet ondertussen de pompoengeschiedenis uit de doeken. Deze wandelingen zijn ondertussen een vaste waarde op het programma van onze Pompoenmaand.

Dat kom je op de Pompoenmarkt te weten. Ook die wordt hier ieder jaar georganiseerd en dit jaar is dat op 15 oktober. Onze pompoenmarkt is een supergezellig evenement op de markt van Kasterlee. Er staan dan tal kraampjes opgesteld waar verschillende gerechten geproefd kunnen worden of ambachten gedemonstreerd worden. Maar het belangrijkste onderdeel van de dag is de pompoenweging. De kwekers komen dan met hun allergrootste pompoen en laten hem op de markt wegen. De winnende pompoen kan tot 800 à 1000 kilo wegen! De weging is trouwens niet de enige wedstrijd rond pompoenen tijdens onze Pompoenmaand. De VVV-Toerisme Kasterlee vzw organiseert ook ieder jaar een pompoenschieting. Dan komt het erop aan om een pompoen met een gigantische katapult een zo ver mogelijk weg te schieten. Het spreekt voor zich dat daar iets kleinere exemplaren voor gebruikt worden. 

Een regatta is een racewedstrijd met boten. En in dit geval zijn die boten hele grote pompoenen. De organisatie van deze peddelwedstrijd is in handen van het Kastelse Pompoengenootschap; de Kastelse Kayak Klub staat in voor de veiligheid van de deelnemers. Op de dag van de wedstrijd brengen pompoenkwekers met tractor en kar geschikte exemplaren naar de vijver bij de Ark van Noë in de Arkstraat. De regel is dat de pompoenen mensen tot 100 kilo moeten aankunnen, dus er zijn opnieuw ferme exemplaren voor nodig. De pompoenen worden ter plekke uitgehold. Dat uithollen is al heel bijzonder om te zien, en ook doorslaggevend voor de prestaties. Het hollen zorgt er namelijk voor dat sommige pompoenen vlotter varen dan de andere. ’s Middags is er nog meer spektakel: in teams van telkens 4 mensen moet dan met de vaarpompoenen een afstand van ongeveer 100 meter afgelegd worden. De deelnemers lossen elkaar af, in estafette dus. Wie daar het snelst in slaagt, wint. Er worden reeksen voor heren, dames, gemengde ploegen en jongeren tussen 12 en 18 ingericht. Nergens elders in België wordt zo’n wedstrijd georganiseerd; we lieten ons inspireren door voorbeelden uit Amerika.

Het kweken zelf is natuurlijk wel een beetje seizoensgebonden, maar er gebeuren ook wel dingen daarnaast. Recent is er bijvoorbeeld het sociaal tewerkstellingsinitiatief ‘de Pompoenerie’ opgezet. Daar wordt nu pompoenconfituur, pompoenchutney en zelfs pompoenketchup gemaakt, die verkocht worden. Er is zelfs ook al een pompoentuin. Mensen die interesse hebben in het kweken van pompoenen, kunnen niet altijd op elk moment bij een kweker langs. De tuin laat toe om toch te tonen wat er bij het kweekproces komt kijken.

Het is stukje uit onze lokale geschiedenis dat mensen bij elkaar blijft brengen. En dan bedoel ik niet alleen de kwekers en de mensen uit Kasterlee zelf: bij elke editie mogen we ook duizenden bezoekers op de verschillende activiteiten verwelkomen. De interesse van buitenaf is erg groot. Er zijn zelfs mensen die helemaal vanuit het buitenland komen om aan de pompoenregatta deel te nemen! En dat allemaal door onze pompoenen. Eigenlijk is dat echt mooi om dat ieder jaar opnieuw te zien gebeuren.