Feestcultuur: Ommegang van de Hegge

Ommegang van de Hegge

In gesprek met Leo Willems

Auteur: Histories

In de rubriek 'over-dragers' spreekt Histories met en over dragers van rituelen, tradities of feesten. Dat zijn mensen die op allerlei manieren betrokken kunnen zijn bij zo'n ritueel, traditie of feest. We noemen hen dragers, omdat ze hun praktijk in leven houden door die zelf uit te voeren en door ze op anderen over te dragen.

Denk aan stagediven: Alleen als de hele menigte meewerkt, en de stagediver telkens een stukje verder draagt naar de volgende, zal de persoon niet vallen. En hoe meer mensen meedoen, hoe langer de duik kan duren.

Sommige vieringen in Vlaanderen kunnen bogen op een wel heel bijzondere traditie. De Ommegang van de Hegge in Poederlee is er daar zeker één van. Met deze gebeurtenis wordt het verhaal van het Heggewonder opnieuw tot leven gebracht. Volgens de overlevering stal Jan Van Der Langersteden, een verarmde jonker uit Herentals, op 28 januari 1412 een kelk met 5 gewijde hosties uit de kerk van Wechelderzande. Op weg naar huis verdwaalde hij in de Hegge in Poederlee. Nadat hij de hosties uitgestrooid had bij een konijnenpijp, vond hij zijn weg terug. Kort daarna werd de dief gevat en veroordeeld. Aan de galg bekende hij zijn heiligschennis. De mensen die zijn terechtstelling wilden meemaken, trokken daarop in groep naar de plek waar de dief de hosties achtergelaten had. Als bij wonder werden de 5 hosties daar – ondanks de sneeuw en de regen – ongeschonden teruggevonden.

Het duurde niet lang voor het nieuws over de wonderlijke gebeurtenis bekend raakte en de Hegge uitgroeide tot een druk bezocht bedevaartsoord. Uit deze verering ontstond ook een bijzonder gebruik: de Ommegang van de Hegge. Wat deze Ommegang zo bijzonder maakt, is niet dat zij de dag van vandaag nog steeds bestaat, maar vooral dat zij slechts om de 25 jaar plaatsheeft. Voor een groot deel van de meer dan 20.000 toeschouwers die er dan bij zijn, is de Ommegang dan ook iets om al maanden van tevoren naar uit te kijken. Hun geduld wordt nu bijna beloond: de eerstvolgende editie heeft namelijk plaats op 27 mei 2012. Met de voorbereiding ervan werd maar liefst drie jaar geleden gestart. Dat intensieve voorbereidingsproces maakt Volkskunde Vlaanderen uiteraard nieuwsgierig en wij belden dan ook met Leo Willems, voorzitter van vzw Hegge. Hij legde ons niet alleen uit hoe alles in goede banen geleid wordt, maar denkt ook graag terug aan hoe het voor hem allemaal begon. 

Leo Willems


Dankjewel voor het gesprek!


Dit interview werd afgenomen in april 2012 door LECA (Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag). De werking van LECA maakt sinds 1 januari 2019 onderdeel uit van Histories.