Indian Cultural Centre
In gesprek met Shyam Verma
In de rubriek 'over-dragers' spreekt Histories met en over dragers van rituelen, tradities of feesten. Dat zijn mensen die op allerlei manieren betrokken kunnen zijn bij zo'n ritueel, traditie of feest. We noemen hen dragers, omdat ze hun praktijk in leven houden door die zelf uit te voeren en door ze op anderen over te dragen.
Denk aan stagediven: Alleen als de hele menigte meewerkt, en de stagediver telkens een stukje verder draagt naar de volgende, zal de persoon niet vallen. En hoe meer mensen meedoen, hoe langer de duik kan duren.
Shyam Verma is algemeen secretaris van het Indian Cultural Centre (ICC) in Brussel. ICC biedt een plek waar de Indiase gemeenschap in België kan samenkomen en het grootste deel van het Indiase festivals kan vieren. Histories vroeg Shyam Verma om meer uitleg te geven over de betekenis en de manier waarop die festivals bij ICC worden gevierd. Zo vertelt hij beknopt over het Ganesh-festival, Janmashtami, Holi en geboorte-, huwelijks- en rouwrituelen die allemaal plaats kunnen vinden bij de gelovigen die samenkomen in het ICC. Lees hieronder meer!
Vroeger vierden we slechts twee belangrijke festivals, namelijk Durga Jagran en er waren een aantal dames die kirtan vierden in door thuis samen te komen. We hadden ook geen goede ruimte om in te vieren, dus huurden we soms een zaal voor festivals. Maar naarmate onze gemeenschap groeide, werden de gelovigen ambitieuzer en besloten we om een daadwerkelijk centrum op te richten. In 2010 konden ik en 12 anderen met hulp van de gemeenschap en een lening van de bank de aankoop van het pand doen. De oprichter van ICC heeft hier ook aan bijgedragen.
Sindsdien is ons centrum nog verder gegroeid en konden we in 2019 in plaats van foto's van onze god ook een beeld uit Jaipur halen. We hebben inmiddels ook een priester in dienst: Sh. Acharya Bhagwandas Shastri, een Indiase priester uit Nederland. Hij heeft ritueel (pran pratishta) van het beeld uitgevoerd, om het in te wijden. Nu is onze tempel elke zondag voor iedereen geopend. De tempel wordt gerund door gelovigen en elke bijdrage die ze kunnen missen.
We proberen bijna alle Indiase festivals te vieren, waaronder Maha shivratri, Holi, Janmashtami, Maa Durga Navratri, Ganesh Utsav en nog veel meer per jaar. De meeste van onze festivals worden gevierd op zondag, omdat dat de enige dag is dat iedereen vrij is om samen te komen voor viering. Er zijn daarom maar weinig festivals die we kunnen vieren op de dag waarop ze gevierd moeten worden, dat is bijvoorbeeld zo bij Diwali. Elk festival dat door het ICC wordt gevierd, staat open voor iedereen. Afgezien van de festivals is onze tempel altijd open op zondag. Ook daar mag iedereen deelnemen aan het gebed. Er wordt prasad (gezegend voedsel) uitgedeeld bij de lunch aan alle aanwezigen.
Het Ganesh-festival is zeer levendig festival. Er komt een DJ en drummers voor het vieren van de komst van onze god. De laatste Ganesh Utsav die we organiseerden trok zo'n 600 mensen en dit jaar hoopt de organisatie op 1000 deelnemers. Om het goed georganiseerd te krijgen, beginnen de voorbereidingen voor het festival meestal een maand ervoor. Elk jaar brengt maakt iemand uit onze gemeenschap het beeld van klei en brengt dit mee naar de tempel. Na afloopt neemt die persoon het mee terug naar huis voor het ritueel van de onderdompeling van het beeld in water.
Ja, sommige van onze toegewijden bereiden Modak, waarvan ook wordt gezegd dat het het favoriete snoep van Ganesh is. Dat wordt dan als prasad geofferd aan de god en later aan iedereen uitgedeeld.
Janmashtami is de viering van de geboorte van God Krishna. Dit is ook het festival dat we vieren op de datum waarop het gevierd zou moeten worden, omdat men gelooft dat Krishna geboren is om middernacht van een bepaalde dag. We vieren het ook rond 21.00 tot 00:00 uur op die dag. Iedereen komt naar de tempel om te bidden, de lamp voor Krishna te zwaaien en hem te overladen met bloemen. Soms verkleden de kinderen zich als Krishna, wat het festival levendiger maakt.
Elk jaar vieren we Holi, meestal op zondag, met zo'n 800-1000 mensen. Het is een festival vol kleur. We brengen deze dag door met het aanbrengen van droge kleuren op elkaar en met veel dansen. We hebben ook kraampjes opgezet waar Indiaas eten, bereid door onze kok, aan iedereen wordt aangeboden. Meestal bestaat het menu uit Samosa, jalebi, pakora, Gulab jamun en frisdrank. Er is dus wat traditioneel eten voor dit festival, maar het lukt niet altijd om voor 800 mensen te koken.
Ik denk niet dat er grote overeenkomsten zijn met andere festivals, omdat onze festivals erg religieus zijn. Maar het kan tot op zekere hoogte vergelijkbaar zijn, bijvoorbeeld in het geval van Janmashtami, waar we de geboorte van Krishna om middernacht vieren. In andere religies en culturen wordt de geboorte van een god ook gevierd. Hetzelfde geldt voor Holi, wat een feest van kleur en samenkomen is. Dat lijkt een beetje op het carnaval in Vlaanderen, waarbij grote groepen mensen samenkomen in kleurrijke kleding om plezier te maken.
De geboorteviering in de Indiase cultuur verschilt per familie en religie. In ICC komt onze gemeenschap uit alle delen van India, daarom bieden we hen alleen deze heilige plaats, die onze tempel is, en waar ze hun eigen geboorterituelen kunnen uitvoeren. Dit geldt ook voor het huwelijk, als organisatie staan we iedereen gewoon toe om de tempel te gebruiken voor hun viering en het is de verantwoordelijkheid van de familie om de ruimte te versieren en verschillende huwelijksceremonies uit te voeren met hun eigen priester. Net als bij geboorte en huwelijk organiseren we ook geen rouwrituelen. We kunnen een familie wel helpen om contact te maken met de juiste priester, meestal uit Nederland, om het uit te voeren. Deze rituelen zien we meer als een privézaak die elk gezin zelf voorbereidt.
Ik denk dat festivals heel waardevol zijn voor de gemeenschap. Mensen wonen ver van huis en er zijn er die geen kans krijgen om terug te gaan naar India. Op deze manier kunnen ze toch de Indiase festivals vieren. Daarnaast helpt het ouders om de Indiase cultuur bij hun kinderen te introduceren. Zo leren ze de Indiase waarden, zelfs als ze ver van India wonen.
