Zondeloos
Maria Tenhemelopneming
Auteur: Histories
Maria-Tenhemelopneming wordt ook Maria-Hemelvaart, Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart, de Ontslaping van de Moeder Gods (Orthodoxe kerk) of halfoogst genoemd. Het vieren van Maria-Tenhemelopneming is een kerkelijke traditie en het betreft bovendien één van de oudste en belangrijkste Mariafeesten.
Dogma
Jaarlijks wordt op 15 augustus gevierd dat Maria met lichaam en ziel door God in de hemel werd opgenomen. Het wordt in Vlaanderen gevierd, maar ook in vele andere landen, waaronder Italië, waar het feest Ferragosto heet. De oude overlevering vertelt dat Maria op de Berg Sion in Jeruzalem te midden van de Apostelen stierf. Deze gebeurtenis staat niet letterlijk beschreven in de Bijbel, maar het is wel één van de dogma’s. Dat het een dogma is, wil zeggen dat de (katholieke) kerk heeft besloten het als onbetwistbare waarheid te zien. Maria Tenhemelopneming is pas in 1950 onder paus Pius XII tot dogma verklaard. Overigens zijn er vele verschillende verhalen in omloop over hoe en wanneer Maria precies gestorven is.
Met lichaam en ziel
Het is een belangrijk detail dat Maria met ‘met lichaam en ziel’ is opgenomen. Dat wil zeggen dat Maria niet hoefde te sterven en te wachten op de opstanding en het oordeel waar christenen in geloven. Maria was zondeloos en hoefde daarom niet geoordeeld te worden. Dit is ook waarom er gesproken wordt over ‘ontslaping’, de dood kon geen vat op haar krijgen. Bovendien symboliseert Maria-Hemelvaart de sterke band tussen Jezus en zijn moeder. In sommige streken wordt gedurende die dag niet enkel Maria geëerd, maar ook alle andere moeders. Moederdag op 15 augustus wordt verder op dezelfde manier gevierd als Moederdag op de tweede zondag van mei.
Maria Tenhemelopneming door Pieter de Grebber (Gent, Museum voor Schone Kunsten)
Viering vroeger en nu
De eerste keer dat de opneming van Maria in de hemel genoemd wordt, is te vinden in Liber Requiei Mariae, een boek dat waarschijnlijk begin 4e eeuw geschreven is. Maria Tenhemelopneming wordt officieel gevierd sinds de 6de eeuw, ingevoerd door keizer Mauritius in Byzantium. De Kerk van Rome nam deze viering later over. Net als op Hemelvaartsdag worden er ook tijdens Maria-Tenhemelopneming verschillende bedevaarten en processies georganiseerd. Deze hebben, in tegenstelling tot deze op Hemelvaartsdag, doorgaans wél veel te maken met de viering zelf.
Meer informatie en verantwoording
Afbeeldingen
De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:
- (bannerafbeelding) Virgin and Child, 1660, Rijksmuseum, NL. Europeana 20-03-2020, via: https://unsplash.com/photos/MxM-I7e7MQY
- Maria Tenhemelopneming door Pieter de Grebber (Gent, Museum voor Schone Kunsten). Pieter de Grebber, Public domain, via Wikimedia Commons
Boeken
- Pieters, R. en T. Broers, 'Halfoogst is Mariadag', in: Limburgs Volkskundig Genootschap, Lapjesproef voor drie zussen, Concentra Media nv, Hasselt, 2004, p. 180-182.
Nieuwsberichten
- Doorakkers, P. (15-08-2022). ‘Paus: ‘Maria kondigt radicale verandering aan’’. KN, geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.kn.nl/nieuws/paus-maria-radicale-verandering/
- Gerrits, S. (17-08-2020). ‘Maria Tenhemelopneming in beeld: de openluchtmis in Terneuzen’. KN, geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.kn.nl/inspiratie/maria-tenhemelopneming-in-beeld-de-openluchtmis-in-terneuzen/
- Nieuwsblad.be (15-08-2022). ‘Eerste Maria-processie na corona op de Handschoenmarkt. “Een generale repetitie voor volgend jaar”’. Geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220815_94276663
- Stockman, S. (13-08-2020). ‘Zeeuws-Vlaamse kerken vieren Maria-Tenhemelopneming buiten’. PZC, geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.pzc.nl/zeeuws-vlaanderen/zeeuws-vlaamse-kerken-vieren-maria-tenhemelopneming-buiten~a750e0bf/
Webpagina's
- IsGeschiedenis (geen datum). ‘Geschiedenis van Maria Tenhemelopneming’. Geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-maria-tenhemelopneming
- KRO-NCRV (geen datum). ‘Maria Tenhemelopneming’. Geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/m/maria-tenhemelopneming
- Wouters, L. (14-08-2017). ‘Tenhemelopneming van Maria: hoe zat dat ook alweer?’. Kerknet.be, geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/artikel/tenhemelopneming-van-maria-hoe-zat-dat-ook-alweer
Meer weten?
- De Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen (geen datum).'Geschiedenis van het feest'. Geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://www.tenbunderen.be/geschiedenisfeest.html
- Hetkatholiekegeloof.nl (geen datum). ‘Maria Tenhemelopneming’. Geraadpleegd op 04-10-2022, via: https://hetkatholiekegeloof.nl/sub/maria-tenhemelopneming/
- Stinissen, W (1983). Maria: in de Bijbel, in ons leven. Carmelitana. Hoofdstuk 11, pp. 89-98. Te raadplegen via: https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/artikel/tenhemelopneming-van-maria-spirituele-en-theologische-reflectie
