Niet alle christenen wenden zich tot de moeder van God. Voor sommige protestanten geldt Mariaverering als afgoderij. De hieronder genoemde feesten worden dus bijvoorbeeld niet door protestanten gevierd. 

Daarnaast mag niet vergeten worden dat Maria ook zeer belangrijk is voor moslims. In de Koran is zij één van de weinige vrouwen die bij naam genoemd wordt en in de islam wordt zij gewaardeerd, vereerd, en regelmatig vol bewondering ‘Sayyidah Maryam’ (Lady Mary/Vrouwe Maria) genoemd. Voor moslims is Maria niet de moeder van God, aangezien er in de islam niet geloofd wordt dat Jezus de Zoon van God is. Wel wordt de geboorte van Jezus gezien als een goddelijk wonder, waardoor Maria evengoed deel is van dat wonder. Maria's diep geloof wordt gezien als een inspiratie en rolmodel voor alle mensen, man en vrouw, door zowel christenen als moslims. In de rest van deze fiche zullen we ons voornamelijk richten op de katholieke verering van Maria, maar daarbij kun je dus in je achterhoofd houden dat een gedeelte daarvan ook voor moslims onderdeel uitmaakt van hun geloof(spraktijk). 

Joachim en Anna, de ouders van Maria, konden gedurende lange tijd geen kinderen krijgen. Ze smeekten God om hen een nakomeling te schenken en beloofden het kind uit dankbaarheid terug aan Hem te zullen afstaan. Maria werd vermoedelijk op 8 september 25 jaar vóór onze jaartelling in Jeruzalem geboren, hierover bestaat evenwel geen eensgezindheid. Haar ouders hielden zich aan hun belofte en presenteerden haar als tempelmaagd. Maria kon in de tempel te Jeruzalem blijven tot haar eerste menstruatie, vanaf dan werd ze namelijk als onrein beschouwd en moest ze de tempel verlaten. Ze werd toevertrouwd aan de zorg van Jozef. Tijdens de verloving van Jozef en Maria kreeg Maria de blijde boodschap van aartsengel Gabriël dat ze zwanger was van de langverwachte Messias, de Zoon van God, ook al was ze nog maagd. Elisabeth, de nicht van Maria, was de eerste die werd vervuld van de Heilige Geest bij het ontmoeten van de zwangere Maria. Naar aanleiding van een aangekondigde volkstelling trokken Jozef en Maria naar Bethlehem. Omdat er nergens in Bethlehem plaats was voor hen, schuilden ze noodgedwongen in een stal. In die stal schonk Maria het leven aan Jezus Christus, de Zoon van God. Kort na de geboorte van Jezus zagen drie wijzen uit het Oosten een ster schitteren. Ze volgden de ster en ontmoetten de Heilige Familie. Toen Herodes, een vazalkoning, vernam dat de Messias was geboren, gaf hij, uit angst voor zijn troon, de opdracht om alle pasgeborenen te doden. Jozef en Maria vluchtten daarom met hun eerstgeborene naar Egypte. Wanneer de dood van Herodes bekend werd gemaakt, verliet de Heilige Familie Egypte en vestigde zich in Nazareth. Gedurende de verdere levensloop van Jezus zoals beschreven in de Bijbel komen we niet erg veel te weten over Maria. Maria overleed na de dood van Jezus, vermoedelijk tussen 36 en 50 jaar na onze jaartelling, en ze werd met lichaam en ziel in de hemel opgenomen. 

Reeds in de Klassieke Oudheid werden moedergodinnen vereerd gedurende de maand mei, onder andere door het planten van een meiboom. Sinds de Middeleeuwen wordt Maria officieel vereerd als moeder van God. In de dertiende eeuw werd beslist om de meimaand in het teken te stellen van de verering van Maria. Vanaf de negentiende eeuw kreeg de meimaand als Mariamaand zodanig veel pauselijke aandacht dat de Mariaverering werd gezien als aanvulling op de officiële eredienst. Vooral paus Johannes Paulus II schonk veel aandacht aan de Mariaverering. Wanneer hij een moordaanslag overleefde, droeg hij zijn redding op aan Maria. De kogel waarmee hij werd geraakt, werd zelfs verwerkt in de kroon van een beeld van Maria. In 1987 wijdde paus Johannes Paulus II een encycliek (een brief van de paus aan alle katholieke gelovigen) aan Maria. Ze werd beschouwd als moeder van de Kerk en als middelares tussen gelovigen en de Zoon van God. 

Omwille van de grote belangstelling voor Maria is in de loop der jaren de Mariologie ontstaan als onderdeel van de theologie. De Mariologie wijdt zich aan de studie van Maria en houdt zich onder andere bezig met de volgende vier dogma’s. Volgens het eerste dogma heeft Maria als maagd het leven geschonken aan Jezus. Jaarlijks wordt de Maagdelijke Ontvangenis op 25 maart herdacht. Volgens het tweede dogma is Maria niet enkel de moeder van Jezus, maar tevens de moeder van God. Dit omdat Jezus God incorporeert. Het derde dogma stelt dat Maria zonder erfzonde geboren is. Dit wordt de “Onbevlekte Ontvangenis” genoemd en wordt jaarlijks op 8 december herdacht. Bij andere kinderen wordt de erfzonde bij de geboorte overgeërfd en kan die erfzonde enkel door het doopsel weggewassen worden. Volgens het vierde en laatste dogma werd Maria met lichaam en ziel door God in de hemel opgenomen. De Maria-Tenhemelopneming wordt jaarlijks op 15 augustus gevierd. 

In de loop der jaren zou Maria aan verschillende mensen op verschillende plaatsen zijn verschenen. Sommige verschijningen werden erkend door de rooms-katholieke kerk. De plaatsen waar Maria zou zijn verschenen, zijn populaire bedevaartplaatsen geworden. Ook plaatsen waar een wonderlijke genezing geschiedde of waar bijvoorbeeld een beeld van Maria begon te huilen, zijn populaire bedevaartplaatsen. 
 
De meest gekende bedevaartplaatsen in België zijn: Banneux, Beauraing, Bon-Secours, Dadizele, Halle, Hasselt, Kerselare, Kleit, Lommel, Moregem, Oostakker, Scherpenheuvel en Zoutleeuw. Naar deze plaatsen worden soms individuele, maar meestal gezamenlijke gebedstochten gehouden. Ook in andere landen zou Maria meer dan eens zijn verschenen. Het bekendste voorbeeld is Lourdes in Frankrijk waar ook vandaag de dag nog velen naartoe gaan om onder meer een Onze-Lieve-Vrouwke gevuld met heilig water te bekomen. 

Omdat Maria als een toegankelijke moederfiguur wordt beschouwd, richten vele mensen zich het liefst tot haar. Maria fungeert dan als middelares. Vele gebeden en liederen richten zich dan ook tot haar. Het bekendste gebed is ongetwijfeld het Weesgegroet: “Wees gegroet, Maria, vol van genade, de Heer is met u. Gezegend zijt gij boven alle vrouwen en gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus. Heilige Maria, Moeder Gods, bid voor ons, arme zondaars, nu en in het uur van onze dood. Amen.” Het eerste deel van dit korte gebed verwijst naar het bezoek van engel Gabriël aan Maria waarbij de aartsengel de zwangerschap van Maria aankondigde, het tweede deel verwijst naar het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth waarbij Elisabeth vervuld werd van de Heilige Geest. Er wordt natuurlijk niet enkel gebeden, er bestaan ook tal van Marialiederen. Verschillende liederen leggen de nadruk op de bescherming die Maria heeft geboden of nog zal bieden. Het bekendste Marialied is ongetwijfeld Ave Maria, maar ook in de hedendaagse muziek komt Maria dikwijls voor. Diverse pop- en rockgroepen vereren namelijk “Mother Mary”. 

Vroeger werd er dikwijls gebeden met behulp van een rozenkrans of een paternoster. Dit is een bidsnoer met vijftig kleine kralen, vijf grote kralen en een kruisje. Bij het kruisje wordt de geloofsbelijdenis gebeden, bij de grote kralen het Onze Vader en bij de kleine kralen het Weesgegroet. Bij elke tien kralen wordt er dan ook één van de vijftien geheimen of mysteries uit het leven van Maria behandeld. Er bestaan blijde, glorievolle en droevige mysteries. Sinds 2002 werden daar nog eens vijf geheimen van het licht aan toegevoegd door paus Johannes Paulus II. Alle mysteries samen vormen een soort van samenvatting van het evangelie. Wanneer er één keer wordt rondgebeden, wordt er gesproken over een “rozenhoedje”. Dan kunnen niet alle mysteries of geheimen aan bod komen. Wanneer er drie keer wordt rondgebeden, wordt er gesproken over een rozenkransgebed en worden alle mysteries behandeld. Ook de eigen gebedsintentie wordt meestal kenbaar gemaakt. Aan het begin en het einde van zowel een rozenhoedje als een rozenkransgebed wordt een kruisteken gemaakt met de woorden: “In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen.” De rozenkrans is zeer populair in de volksdevotie omdat het opzeggen van deze simpele gebeden gemakkelijker is dan het opzeggen van alle psalmen. 

In de volksdevotie is de maand mei dé Mariamaand bij uitstek. Wie gedurende de maand mei extra aandacht schonk aan Maria kon zelfs aflaten verdienen. Er worden onder andere ook rozenkranssessies, bloemen- en kaarsenhuldes bij Mariabeelden, Mariaprocessies en bedevaarten naar Maria-oorden georganiseerd. De meimaand wordt afgesloten met het feest van Maria Visitatie op 31 mei. Dit is één van de blijde mysteries. Op die dag wordt het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth herdacht. Wanneer de zwangere Elisabeth de zwangere Maria ontvangt, wordt ze vervuld van de Heilige Geest. Het ongeboren kind van Elisabeth, Johannes de Doper, springt op dat moment op in haar schoot waardoor ze tegen Maria zegt: “De meest gezegende ben je van alle vrouwen en gezegend is de vrucht van je schoot.” 

Niet enkel de maand mei staat in het teken van Mariaverering, ook gedurende de maand oktober wordt er extra aandacht geschonken aan Maria. Oktober is een rozenkransmaand. Dan staat bidden tot Maria centraal. Op 7 oktober wordt het feest van de rozenkrans gevierd. Dit feest wordt gevierd sinds de zestiende eeuw. Paus Pius V heeft deze feestdag ingesteld ter nagedachtenis aan de christelijke overwinning van de Slag bij Lepanto. In de negentiende eeuw zorgde paus Leo XIII ervoor dat de hele maand oktober gewijd werd aan het dagelijks bidden van de rozenkrans. In de eerste helft van de twintigste eeuw ontstond er zelfs een nieuwe feestdag. Op 13 oktober werd toen jaarlijks het Zonnewonder van Fatima herdacht. Vanaf mei 1917 zou Maria namelijk enige malen verschenen zijn aan drie herderskinderen bij het Portugese stadje Fatima. Het jaar van 16 oktober 2002 tot 16 oktober 2003 werd zelfs uitgeroepen tot “het jaar van de rozenkrans”. 

Een andere uiting van Mariadevotie zijn de talrijke kapelletjes. Langs onze wegen zijn nog heel wat Mariakapelletjes te vinden. Vele van die kapelletjes zijn gebouwd als teken van dankbaarheid, bijvoorbeeld voor een genezing. Andere zijn dan weer enkel gebouwd als statussymbool. Diverse rijke families lieten kapelletjes bouwen om zo hun rijkdom te tonen. En natuurlijk werden er ook kapelletjes gebouwd in opdracht van de Kerk. Het onderhoud ervan en het leegmaken van het eventuele offerblok werd dan meestal verzorgd door leken.

Mariaverering neemt een zeer belangrijke plaats in de volksdevotie in. Het spreekt dan ook voor zich dat Maria dikwijls een plaats kreeg, en nog steeds krijgt, in vele huizen en tuinen. Vooral vroeger sierden schilderijen de muren en werden er beelden op het mooiste plekje in huis geplaatst. Heel typisch zijn de witte Onze-Lieve-Vrouwkes met het blauwe kroontje waarin water zit dat afkomstig is uit de bron in Lourdes. Vooral op schouwen werden deze plastic “flesjes” geplaatst. De mensen versierden niet enkel hun huizen, maar ook zichzelf. Velen droegen medailles waarop Maria stond afgebeeld. Dit ter bescherming en als uiting van toewijding aan Maria. In tuinen werden dan weer dikwijls kleine Lourdes-grotjes nagebouwd. In zo’n grotje stond dan een beeld van Maria en er werden kaarsjes gebrand en bloemen gelegd. 

Onze-Lieve-Vrouwkes zijn mierzoete snoepjes die vooral populair zijn rond 6 december, wanneer Sinterklaas de kinderen bezoekt. Ze worden ook wel “guimauves” genoemd en hebben de vorm van Maria. Meestal zijn de snoepjes pastelkleurig. 

Zoals hierboven duidelijk blijkt, worden er het hele jaar door tal van Mariafeesten gevierd. Hieronder een overzicht met telkens een beknopte uitleg: 

• 2 februari: Maria-Lichtmis. Veertig dagen na de geboorte van Jezus dient Maria de rituele reiniging te ondergaan. Daarbij wordt baby Jezus herkent als Messias. Maria wordt om die reden gevierd als draagster van het goddelijk licht. 
• 11 februari: Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. In het begin van de twintigste eeuw heeft paus Pius X dit feest ingevoerd omdat Maria op die dag voor het eerst is verschenen aan Bernadette Soubirous in de tweede helft van de negentiende eeuw. 
• 25 maart: Maria Annunciatie of Maria Boodschap. Belangrijk hierbij is de maagdelijke ontvangenis. Op deze dag wordt herdacht dat de engel Gabriël in Nazareth de blijde boodschap verkondigde aan Maria, een maagd die verloofd was met Jozef. Negen maanden later wordt de geboorte van Jezus gevierd. 
• 31 mei: Maria Visitatie of Maria Middelares. Op deze dag wordt het bezoek van Maria aan haar zwangere nicht Elisabeth herdacht. Elisabeth wordt vervuld van de Heilige Geest en spreekt tot Maria: “De meest gezegende ben je van alle vrouwen en gezegend is de vrucht van je schoot.” 
• 16 juli: Maria van de berg Karmel. Op 16 juli wordt herdacht dat Maria in de dertiende eeuw verscheen aan Sint Simon Stock, lid van de Karmelieten. Sinds de achttiende eeuw staat deze herdenking op de liturgische kalender. 
• 5 augustus: Maria ter Sneeuw. Volgens een middeleeuwse legende werd de Romeinse basiliek Santa Maria Maggiore gebouwd op een plek die Maria had aangewezen door het op de welbepaalde plaats te laten sneeuwen in de zomer. Dit feest wordt sinds het tweede Vaticaans concilie slechts nog door enkelen gevierd. 
• 15 augustus: Maria-Tenhemelopneming. Op deze dag wordt herdacht dat Maria met lichaam en ziel door God in de hemel werd opgenomen. Vroeger werd deze dag “Ontslaping van Maria” genoemd. In bepaalde streken, zoals bijvoorbeeld in Antwerpen, wordt op deze dag bovendien Moederdag gevierd en worden zodoende alle moeders in de bloemetjes gezet. 
• 8 september: Het feest van de geboorte van Maria. Negen maanden na de Onbevlekte Ontvangenis. 
• 7 oktober: Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans. Dit feest wordt gevierd sinds de zestiende eeuw. Paus Pius V heeft deze feestdag ingesteld ter nagedachtenis aan de christelijke overwinning van de Slag bij Lepanto. 
• 21 november: Maria Presentatie. De ouders van Maria konden lange tijd geen kinderen krijgen. Ze smeekten God om hen een nakomeling te schenken en beloofden het kind terug aan Hem te zullen afstaan. Wanneer Maria geboren was, hielden haar ouders zich aan hun belofte en presenteerden haar als tempelmaagd. Maria kon in de tempel te Jeruzalem blijven tot haar eerste menstruatie, dan werd ze als onrein beschouwd. Erna werd ze toevertrouwd aan de zorg van Jozef. 
• 8 december: Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Maria wordt verwekt. Negen maanden voor het feest van de geboorte van Maria op 8 september. Maria komt zonder zonden ter wereld en blijft ook haar verdere leven zonder zonde. 
• 25 december: negen maanden na Maria Annunciatie wordt op Kerstmis de geboorte van Jezus gevierd. 
• 1 januari: Maria, Moeder van God. Dit hoogfeest benadrukt dat Maria niet enkel de moeder is van Jezus van Nazareth, maar tevens van de Zoon van God.