Marokkaans huwelijk

Melk en dadels

Marokkaans huwelijk

Auteur: Histories

Een Marokkaans huwelijk kan op verschillende manieren worden gevierd. Veel hangt af van de regio’s waar het bruidspaar en hun families uit afkomstig zijn. Bij een Marokkaans trouwfeest is het vooral de bruid en haar vele jurken die in de belangstelling staan. Het huwelijk wordt gevierd met een feest dat meerdere dagen duurt. Onderstaande tekst is een algemene beschrijving. In de praktijk kan veel variatie voorkomen, o.m. naargelang de betrokken en de geboortestreek.

De partner

Veel mensen denken dat huwelijken tussen Marokkaanse jongeren ‘gearrangeerd’ zijn. Dit is vaak niet het geval. In België kiezen veel jongeren zelf hun aanstaande echtgenoot of echtgenote, maar willen ze wel dat de ouders hun zegen geven en instemmen met hun partnerkeuze. Wanneer ouders vermoeden dat de potentiële huwelijkskandidaat hun dochter of zoon niet gelukkig zal kunnen maken, kunnen de huwelijksplannen opgeborgen worden. In sommige streken van Marokko is het nog steeds de gewoonte dat ouders op zoek gaan naar de ideale partner voor hun zoon of dochter. De streek waar de jongen en het meisje wonen is hierbij van groot belang. In Marokko is het immers zo dat een huwelijk op verscheidene manieren gevierd kan worden, naargelang de regio waar men vandaan komt. De tradities van de grootsteden botsen vaak met die van het platteland. Daarom is het beter moeilijkheden te vermijden en iemand uit de eigen streek te zoeken die dezelfde tradities deelt. Naast de regio wordt er ook gekeken naar de familie waarin men is opgegroeid en de reputatie van de jongen of het meisje. 

Verloving

Als een jongen met een meisje wil trouwen, spoort hij zijn ouders aan hem te helpen bij het vragen naar de hand van het meisje. Voor het aanzoek gaat de jongen met zijn familie naar het huis van de familie van het meisje en vraagt hij haar hand aan haar vader. Als de vader en het meisje instemmen met de huwelijkskandidaat start de verloving. Vaak brengt de familie van de jongen bij het aanzoek allerlei cadeautjes mee voor de bruid en haar gezin. Dat kunnen juwelen zijn voor de bruid, maar ook gebak of bloemen en zelfs andere voedingswaren voor de rest van de familie. Als de verloving in kannen en kruiken is, wordt er een verlovingsfeest gehouden voor familie en vrienden. Net zoals op het trouwfeest, zijn er hapjes en drankjes voor de genodigden en wordt er gedanst. De bruid wisselt tijdens deze avond twee of drie keer van jurk. De duur van de verloving verschilt van koppel tot koppel. 

Huwelijkscontract

Soms ondertekent een trouwpaar al tijdens de verloving een huwelijkscontract. In Marokko is zo’n contract zowel voor het geloof als voor de wet geldig. In België is dat niet het geval en moet het koppel ook een burgerlijk huwelijk aangaan om wettelijk getrouwd te zijn. Het tekenen van het contract kan op verschillende manieren gebeuren. In België gaat het bruidspaar naar het Consulaat van Mechelen of Antwerpen waar een ambtenaar, de ‘aloudel’, hen helpt bij het sluiten van het contract. In sommige Marokkaanse regio’s wordt het document ondertekend in de woonplaats van de bruid. De familie van de bruidegom en de aloudel gaan dan naar het huis van de familie van het meisje. De bruid en andere vrouwen van de families gaan samen in een kamer zitten, de bruidegom en de mannen komen samen in een andere kamer. Nadat de bruidegom het contract heeft ondertekend gaat de aloudel naar de kamer van de vrouwen en laat de bruid het contract ondertekenen. Daarna komt iedereen samen en wordt er gevierd. In andere streken ondertekenen de jongen en het meisje het contract samen. Ook dan wordt er nadien met de familie gefeest. De bruidegom zet dan een glaasje melk tegen de lippen van de bruid en geeft haar een dadel te eten. Zij doet daarna net hetzelfde bij hem. De melk verwijst naar reinheid en maagdelijkheid, de dadels naar vruchtbaarheid. Het gebeurt vaak dat het afsluiten van het huwelijkscontract maanden voorafgaat aan de viering van het huwelijk. In andere gevallen wordt het contract pas tijdens één van de feestdagen ondertekend. Het ritueel met de melk en de dadels wordt dan op het grote feest uitgevoerd. Marokkanen hechten minder belang aan het vieren van het ondertekenen van het huwelijkscontract dan aan het huwelijksfeest. Pas na het huwelijksfeest en de huwelijksnacht wordt een koppel als ‘echt’ getrouwd beschouwd. 

Tafeldecoraties voor de bruiloft

De bruidsschat

Binnen de Marokkaanse gemeenschap is het gebruikelijk dat de familie van de bruidegom een bruidsschat aan het meisje geeft. De onderhandelingen over de grootte van de bruidsschat gebeuren door de families, niet door het bruidspaar zelf. In Marokko is het de gewoonte de bruidsschat uit te drukken in goud. Vaak gaat het dan om juwelen. In België bevat de bruidsschat naast gouden sieraden en geld ook huishoudelijke dingen zoals lakens of keukenapparaten, die later goed van pas komen in het huis van het kersverse paar. Hoewel de bruidsschat een geschenk is voor de bruid, komt het ook vaak voor dat een deel van het geld wordt gespendeerd aan het trouwfeest. 

De Hennadag

De dag voor de bruiloft is het gebruikelijk dat de bruid naar de hammam gaat, waar zij uitgebreid wordt gewassen en gescrubd als voorbereiding op de bruiloft. De eerste dag van een Marokkaans huwelijksfeest is de hennadag. Op deze dag worden de handen en voeten van de bruid rijkelijk versierd met hennatekeningen. Tijdens dit gebeuren wordt de bruid omringd door vrouwen uit haar familie en die van de bruidegom, maar ook door haar vriendinnen. Eigenlijk kan een hennafeest een beetje beschouwd worden als het vrijgezellenfeest van de bruid. Ook de bruidegom krijgt henna, maar enkel rond zijn pinkvinger. Soms laten familieleden eveneens henna aanbrengen op hun vingers. Henna staat voor voorspoed en geluk. De lichaamsversiering is dus een manier om uit te drukken dat men hoopt dat de bruid en de bruidegom gelukkig zullen worden met elkaar. De bruidegom of andere mannen zijn niet welkom op de henna-avond. Wel kunnen vrienden en familieleden van de bruidegom als ze dat wensen ook een vrijgezellenfeestje voor hem organiseren, als tegenhanger van de henna-avond. 

Bruid met henna, tijdens het huwelijk

Het trouwfeest

Op de tweede dag van het huwelijk wordt er een groot feest georganiseerd. Hierbij is het vooral de bruid die centraal staat. Bij een Marokkaans trouwfeest zijn er gewoonlijk een 300-tal genodigden. De regio waar het bruidspaar en hun families van afkomstig zijn, bepaalt hoe het feest zal worden gevierd. Op het platteland en in het Noorden van Marokko wil de traditie dat vrouwen en mannen het trouwfeest gescheiden vieren. Ook in België is dit meestal het geval. In andere gebieden is het de gewoonte dat mannen en vrouwen samen feesten op het huwelijk. Tijdens het feest verandert de bruid meerdere keren van bruidskleed. Het aantal jurken wijst op de grootte van de bruidsschat. De eerste jurk die de bruid draagt, is een traditionele zware jurk met allerlei juwelen.

Bruid en bruidegom

De bruid heeft verdriet omdat ze haar familie moet verlaten. Daarom kijkt ze triest en richt ze haar hoofd naar de grond als ze de feestzaal binnen komt. De vrouwelijke gasten gaan rond haar staan, roepen haar allerlei wensen toe en maken met hun vingers een gebaar dat haar geluk moet brengen in het huwelijk. Nadien wordt de bruid door haar ‘negaffa’, de vrouwen die haar helpen bij haar kostumering, begeleid naar haar troon. Deze bijna koninklijke troon is een traditioneel element van een Marokkaans trouwfeest, die ervoor zorgt dat iedereen het bruidspaar goed kan zien en hen kan bewonderen. Als mannen en vrouwen het feest gescheiden vieren, zit de bruid alleen op de troon en komt haar bruidegom af en toe langs om te poseren voor familiefoto’s. Nadat de bruid even op de troon heeft gezeten, gaat ze zich omkleden, om iets later opnieuw de zaal binnen te komen in een ander kleed. Dat doet zij meerdere keren tijdens het feest en telkens weer verschijnt ze in een prachtig, meestal vrij traditioneel, bruidskleed. De laatste jurk die ze aantrekt, is een typische witte ‘Westerse’ jurk. De bruidegom draagt tijdens het feest een witte ‘jellaba’: een witte broek, een witte lange bloes en witte pantoffels. Wanneer de bruid zich voor de laatste keer gaat omkleden, trekt ook hij andere kleren aan en ruilt hij zijn jellaba in voor een gewoon kostuum. In deze kleren zal het bruidspaar de feestzaal verlaten.

Onder luid gejuich en veel getoeter van auto’s worden de bruid en de bruidegom door hun familieleden begeleid tot aan het hotel of het huis waar ze hun eerste huwelijksnacht zullen doorbrengen. In Marokko, maar ook hier, wordt de traditie van de maagdelijkheid van de vrouw nog hoog in het vaandel gedragen. In Marokko is het nog erg gebruikelijk dat het meisje op de laatste dag van de huwelijksviering bij de jongen en zijn familie intrekt. In België komt dat minder voor. Op die dag wordt dan opnieuw een feest gehouden, maar dan binnen een kleinere kring. 

Op het menu

Op een Marokkaans huwelijksfeest krijgen de gasten allerlei hapjes en drankjes aangeboden. Bij de aankomst krijgt iedereen ter verwelkoming een glaasje melk en een dadel. Nadien volgen er allerlei zoete koekjes met koffie of thee, waarna de warme gerechten worden opgediend. De traditionele schotels uit de Marokkaanse keuken komen op ieder trouwfeest terug en worden in België pas na middernacht geserveerd. Ten slotte snijdt het bruidspaar samen de bruidstaart aan, waarna de gasten elk een stukje krijgen. Na de maaltijd wordt er gedanst op traditionele Arabische muziek, die door een groepje of een dj wordt gebracht. De vrouwen dansen op een manier die te vergelijken is met buikdansen. Bovendien is er een bijzondere dans op feesten waar mannen en vrouwen het huwelijk samen vieren. Hierbij neemt de bruid plaats op een soort draagberrie die op de schouders van enkele mannen de lucht in gaat en wordt de bruidegom letterlijk op handen gedragen. Het bruidspaar wordt op deze manier samen rondgedragen. Af en toe nemen de bruid en de bruidegom ook elkaars hand vast als teken van verbondenheid.  

Tijdens het huwelijksfeest krijgt het paar allerlei geschenken. In België legt het bruidspaar steeds vaker vooraf een huwelijkslijst aan, waarop allerlei spullen staan die ze in de toekomst kunnen gebruiken. Daarnaast worden er ook vaak geldsommen of elektrische apparaten geschonken, die goed van pas komen in het nieuwe nest van het koppel. Zoals de traditie het wil, worden geschenkjes pas geopend na afloop van het trouwfeest en niet tijdens het feest in het bijzijn van de gasten. 

Meer informatie en verantwoording

Afbeeldingen

De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:

  1. (bannerafbeelding) Marokkaanse bruidssjerp, 1999. Cleveland Museum of Art, CC0, via Wikimedia Commons
  2. Tafeldecoraties voor de bruiloft. Gemma Morgan, 20-04-2012, via: https://www.flickr.com/photos/theweddingomd/5713135198
  3. Bruid met henna, tijdens het huwelijk. Amine.elbahij, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
  4. Bruid en bruidegom. WimmaKanis, via: https://pixabay.com/images/id-558470/

Artikelen

Meer weten?