Meiklokjes geven en Feest van de Arbeid

Waarom geven we meiklokjes op 1 mei?

Meiklokjes geven

Auteur: Histories

‘Meiklokjes’, ‘lelietjes-van-dalen’, ‘muguets’, ‘mugeetjes’, ‘snuivertjes’, ‘bosieletjes’, ‘bossenellekes’ of toch ‘porte-bonheur’? Hoe je haar ook noemt, op 1 mei kan je deze witte, geurige bloem cadeau geven aan mensen die je graag ziet. De traditie zegt dat ze een teken van het voorjaar is en dat ze tot het volgende voorjaar geluk en gezondheid brengt. Waar het gebruik precies vandaan komt, is niet helemaal duidelijk. Vooral in Frankrijk leeft de traditie nog erg (Fête du Muguet). Ook in België zijn er heel wat mensen die op 1 mei meiklokjes uitdelen aan vrienden en geliefden.

Aan het hof van Charlex IX

De Franse traditie om op 1 mei meiklokjes te schenken wordt toegeschreven aan koning Charles IX. Die kreeg op 1 mei 1561 een bundel lelietjes-van-dalen om hem geluk en voorspoed voor het komende jaar te wensen. Wie de bloemen schonk, is niet meer geweten, maar Charles IX zou zo ingenomen geweest zijn met het idee, dat hij er een gewoonte van maakte om alle dames aan zijn hof op 1 mei een boeket meiklokjes te schenken met de woorden: ‘Laat het ieder jaar zo zijn’. Sindsdien kun je ook in kasteeltuinen vaak meiklokjes vinden, nu bijvoorbeeld nog in de tuinen van Domein Claeys-Boúúaert in Gent. Bij een andere traditie, het ‘bal des muguets’ werden door de jongemannen meiklokjes op de jasjes gedragen, waardoor het bloempje ook een rol ging spelen bij de liefdesontmoetingen tussen de jonge mensen die dat bal bezochten.

Ostara, Apollo en Maria

Meiklokjes komen ook voor in verschillende religies en mythen, bijvoorbeeld bij de Germanen. Om de lente in te luiden en Ostara, zus van de god Donar gunstig te stemmen gooiden haar Germaanse vereerders meiklokjes in vreugdevuren. Daarnaast bestaat er een Romeinse mythe die meldt dat de god Apollo het meiklokje zou hebben gemaakt zodat de negen muzen geen pijnlijke voeten kregen, maar op een zacht bedje van bloemen konden wandelen. Toen het Christendom in Europa de overhand kreeg, kreeg het meiklokje een plaats aan de voeten van Mariabeelden en stond het symbool voor oprechtheid en zuiverheid. 

Demonstreren met bloemen: Feest van de Arbeid

Geluk, voorspoed, lente, verering, oprechtheid en zuiverheid, naast veel namen heeft het meiklokje ook veel betekenissen en er zijn er nog meer. Het meiklokje is ook een politiek symbool. Dat zit zo: De arbeidersklasse in Frankrijk demonstreerde zo rond 1890 voor een achturige werkdag. Vaak moesten zij namelijk veel langer en onder barre omstandigheden werken. In het begin droegen zij bij het demonstreren rode rozenbottels in hun revers. Later begonnen zij het meiklokje op de kleding te dragen, het symbool van de Renaissance. Op 21 juli 1889 werd het jaarlijkse Feest van de Arbeid ingevoerd, tijdens het oprichtingscongres van de Tweede Internationale in Parijs.  

Dertien klokjes

In de aanloop naar 1 mei zul je zien dat er op veel plaatsen meiklokjes te koop zijn, bij bloemisten en in de supermarkt.Verras jij je vrienden en geliefden dit jaar met meiklokjes? Of noem je ze misschien bij een andere naam? Nog een kleine tip: Kies je bij het kopen voor een takje met dertien klokjes, dan brengt dat volgens sommigen extra geluk…  

 

Meer informatie en verantwoording

Afbeeldingen

De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:

  1. (bannerafbeelding) Lily of the Valley. Jason Hollinger, CC BY 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by/2.0, via Wikimedia Commons
  2. Jill Wellington via Pixabay. URL: https://pixabay.com/nl/photos/lelietje-van-dalen-bloemen-de-lente-5227538/
  3. Portret van Charles IX of France (1550-1574). Door François Clouet, Public domain, via Wikimedia Commons
  4. Nivaagaard Museum, Johan Laurentz Jensen, lily of the valley and gentian. Dguendel, CC BY 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by/4.0, via Wikimedia Commons

Boeken of artikelen

  • Houbrechts, D., & De Walsche, V. (1999). Daniëlles kruidenomnibus (p. 32). Tielt: Lannoo.
  • Rodriguez, M. (1990). Le premier mai 1936 entre deux tours et deux époques. Vingtième Siècle. Revue d’histoire, 27, 55–60. https://doi.org/10.3406/xxs.1990.2262 

Nieuwsberichten

Webpagina's

 

Blader door de rituelen

  1. Schrikkeljaar

  2. Voetbal

  3. Verkiezingen