Hoewel schoonheid in vele oude culturen bewonderd werd, is het niet duidelijk of er ook echte schoonheidswedstrijden werden georganiseerd. De ‘moderne’ schoonheidwedstrijden zoals we die vandaag kennen zijn eind negentiende, begin twintigste eeuw ontstaan. De eerste Europese schoonheidswedstrijd zou hebben plaatsgevonden in het Belgische Spa, in 1888. In Amerika wordt de eerste schoonheidswedstrijd toegeschreven aan de legendarische Phineas T. Barnum, die vooral bekend stond om zijn shows met ‘freaks en andere curiositeiten’. De show, die in 1854 moest plaatsvinden, werd echter afgevoerd onder luid protest van de plaatselijke bevolking, omdat enkel vrouwen van ‘bedenkelijk allooi’ zich zouden hebben ingeschreven. In de komende jaren ging Barnum dan maar op zoek naar de mooiste vrouw via ingezonden foto’s, een concept dat door heel wat kranten werd overgenomen als een soort van publiciteitsstunt. 

Ook de grootste nationale verkiezing in ons land, Miss België, ontstond als een publiciteitsstunt voor een krant. Net na de Eerste Wereldoorlog organiseerde het tijdschrift Picollo een wedstrijd om de mooiste vrouw van België te vinden. De wedstrijd was een stunt voor de krant La Dernière Heure en werd aan de kust georganiseerd, naar analogie met Groot-Brittannië. De Britse kuststeden verkozen immers ieder jaar een Miss om het toerisme aan te zwengelen. De stunt lukte en de verkoop van de krant steeg. Daardoor werd het project verder uitgewerkt en in 1930 werd Netta Duchateau tot allereerste echte Miss België gekroond. 

Iedere missverkiezing heeft een eigen geschiedenis en een eigen opzet. Veelal draait de selectie toch rond het uiterlijk van de kandidaten, al zijn er ook verkiezingen die rekening houden met talent, intelligentie en persoonlijkheid. Bij Miss België stellen de organisatoren nog bijkomende eisen, zoals ongetrouwd en kinderloos zijn. Hoewel ‘Miss’ in het Engels verwijst naar een ongetrouwde vrouw, zijn er veel verkiezingen die tegenwoordig afstappen van de idee dat een Miss niet getrouwd mag zijn. Bij Mrs. Globe Belgium bijvoorbeeld speelt het geen rol of je kinderen of een echtgenoot hebt, al moet je wel minstens 26 jaar oud zijn.

De kandidaten moeten vaak op zoek gaan naar sponsors om hun campagne te kunnen betalen. Ze verdelen pamfletten, maken posters en organiseren allerlei evenementen om in de kijker te lopen. Tijdens de verkiezing moeten de meisjes doorgaans defileren in avondkledij en/of in zwempak of bikini. Tijdens sommige verkiezingen is ook een talentenronde of een vragenronde ingebouwd. De kandidaten worden meestal gerangschikt en een ervan wordt tot winnares gekroond. De keuze gebeurt vaak door de combinatie van een jury en het publiek. Dat laatste kan dan een stem uitbrengen via invulformulieren of sms. De winnaars van schoonheidswedstrijden krijgen doorgaans een prijs zoals een auto, een geldsom of een modellencontract. 

Doordat missverkiezingen voornamelijk rond een maatschappelijk geconstrueerd ideaalbeeld van vrouwen draaien, krijgen ze veel kritiek vanuit feministische hoek. Ook een van de meest voorkomende ronden in schoonheidswedstrijden – het badpakkendefilé – wordt vaak als vrouwonvriendelijk bestempeld. Het bekendste protest tegen schoonheidswedstrijden in België is ongetwijfeld dat uit 1971, wanneer de feministische actiegroepen Dolle Mina en het Front de Libération des Femmes de Miss België verkiezing grondig verstoorden.  Danielle Colardyn had als infiltrant deelge- nomen aan de verkiezing en was door de jury geselecteerd. Haar verhaal kun je op deze website lezen. Toen ze op het podium stond stak ze bij wijze van protest een vuist in de lucht, waarop twee Dolle Mina’s op het podium kropen met een spandoek waarop stond: ‘Halt aan de uitbuiting van de vrouw’. Andere leden deelden pamfletten uit en zowel Antwerpen als Brussel hingen vol affiches met ‘Miss België=een veewedstrijd’. De feministen wilden met hun acties een debat uitlokken, maar daar kwam weinig van in huis. Nadat ze door de politie de zaal waren uitgezet, ging de verkiezing gewoon door.