Ik ben ermee opgegroeid. Mijn meter en peter waren actief als steltenlopers, zij hebben dat doorgegeven aan mijn ouders en die hebben de traditie op hun beurt doorgegeven aan mijn broer en ik. Het is een traditie die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Ik was 4 toen ik voor het eerst op stelten stond - intussen is dat al 24 jaar geleden. Zodra je je evenwicht gevonden hebt, kan je meelopen in stoeten. Kinderen beginnen op kleine stelten, maar zijn daardoor trager dan de andere steltenlopers. Daarom lopen ze in een kleine stoet naast de grote stoet. Wanneer ze dan wat groter worden, kunnen ze meelopen in de grote stoet. Het steltenlopen leeft echt in Merchtem. Tijdens Merchtem Op Stelten treden we op in onze eigen gemeente, samen met verschillende andere verenigingen uit de streek die elk hun ding tonen. Voor ons is dat dan uiteraard het steltenlopen!

Je kan het vergelijken met leren fietsen. Het draait erom je evenwicht te vinden en dan gaat het verder vanzelf. Sommigen zijn echte natuurtalenten, maar voor anderen is het moeilijker en duurt het wat langer. Je moet wel altijd aandachtig blijven, zodat er geen ongelukken gebeuren. Je moet bijvoorbeeld de toeschouwers goed in de gaten houden zodat je ze niet onder de voet, of beter de stelt, loopt. 

Zeker, al leren kinderen van 5-6 jaar het wel makkelijker aan. Zij pikken heel snel dingen op en durven ook snel op stelten te staan. Ouderen zijn vaak iets minder soepel en hebben gewoonlijk ook wat meer angst om eraan te beginnen. Binnen de vereniging geef ik les aan de jongeren, maar dat is intussen ook al veel meer dan dat. Het is een echte jeugdwerking geworden waarbij we niet alleen op stelten lopen maar ook samen andere activiteiten doen, zoals bowlen, schaatsen of op kampweekend gaan. En dan blijven de stelten thuis! Die sterke jeugdwerking zorgt ervoor dat we een grote instroom hebben van nieuwe jonge leden en dat zien we dan ook in onze vereniging. Er zijn heel wat jonge leden en dat is belangrijk voor de opvolging.

Onze stelten hebben verschillende hoogtes. Ik loop zelf meestal op stelten die 3m80 onder de voet zijn. De hoogste meten 4m11 onder de voet, maar die kunnen we niet altijd gebruiken omdat we daarmee soms niet onder elektriciteitskabels door kunnen. Soms houden mensen ook geen rekening met onze hoogte als ze versieringen ophangen om de stoeten luister bij te zetten. Het gebeurt al eens dat we zo’n feestvlaggen moeten ontwijken als we in een stoet lopen. Maar je hebt ook stelten die zo’n 10 cm hoog zijn. Degenen die zich niet zo goed voelen op grote hoogte, kunnen dus daarvoor gaan. 

Absoluut, er is voor elk wat wils. Naast steltenlopers zijn er ook blokkenlopers in onze vereniging. Dat is een onderdeel van onze optredens, waarbij een aantal mensen samen synchroon in blokken lopen. Dat vergt heel wat oefening: de mensen in de blokken moeten echt goed op elkaar afgestemd zijn. Verder hebben we ook ons eigen muziekkorps, dus mensen met muzikaal talent zijn ook altijd welkom.

Als ik op stelten loop, vergeet ik al mijn zorgen. Mensen lachen en kindjes zwaaien naar mij als ik langsloop. Het is altijd overal feest en er wordt goed voor ons gezorgd. Wij worden uitgenodigd om op te treden in binnen-en buitenland en dan wordt er bijvoorbeeld telkens eten voorzien. Vooral in het buitenland valt het op dat mensen graag hun lokale cultuur en culinaire specialiteiten met ons delen. Steltenlopen is intussen een deel van mijn leven. De groep is een soort familie. De jongste leden zijn 4 à5 jaar, de oudste leden een eind in de 80. Hoewel de leeftijden en achtergronden van de leden aanzienlijk verschillen, komen we allemaal goed overeen. De verschillen spelen niet en iedereen is welkom. 

De Molenbeek durfde al eens te overstromen, waardoor het gehucht Langevelde herhaaldelijk afgesloten raakte van het Merchtemse dorpscentrum. Stelten lieten toe om toch naar het centrum of de kerk te gaan. Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog veel activiteiten verboden waren, kwamen stelten weer op de voorgrond. De jongeren en later ook de volwassenen in Langevelde begonnen opnieuw houten stelten te vervaardigen, zoals dat al eeuwen traditie was in onze gewesten. Er werd op stelten gespeeld en gevochten. Te spelen en te vechten. Het huidige steltenlopen in Merchtem is een voortzetting van deze traditie. Het is een spel en een sociaal gebeuren, maar evengoed een praktisch verplaatsingsmiddel. Steltenlopen vind je ook elders. Zo heb je bijvoorbeeld de Franse traditie. Daar is er ook een spelelement en dansen mensen op stelten, maar steltenlopen wordt er ook praktisch ingezet bij het schapenhoeden.

We worden uitgenodigd om op te treden op diverse evenementen. Dat kunnen stoeten zijn, maar evengoed communiefeesten. Mond-aan-mondreclame is erg belangrijk voor ons. We hebben wel een impresario die onze optredens in het zuiden van Frankrijk en Spanje regelt, maar de meeste uitnodigingen krijgen we nadat mensen ons elders hebben gezien of via via van ons hebben gehoord. De kostprijs van zo’n optreden hangt vooral af van hoeveel leden komen optreden en hoe ver de verplaatsing is. Voor langere verplaatsingen hebben we een bus met chauffeur nodig en dat kost wel wat. Daarnaast hebben we wel een paar vaste afspraken, zoals bijvoorbeeld de Ommegang van Brussel en zeker ook Merchtem Op Stelten. Bij de laatste editie deden er maar liefst 114 leden mee aan de stoet, allemaal in kostuum!

We treden inderdaad op in binnen-en buitenland. Eerder dit jaar zijn we al naar Vietnam geweest. Maar voor mij was het mooiste optreden was in Rusland. We waren daar met 50 ervaren leden om op te treden en hebben toen ook het Kremlin bezocht. Het allerbeste was onze deelname aan een militaire taptoe. Onze choreografie was perfect op de muziek en perfect uitgevoerd. Wij waren daar om België te vertegenwoordigen naast militaire korpsen van over de hele wereld: uit Mexico, Griekenland…. De toeschouwers waren echt onder de indruk en we werden bekroond als publiekslieveling, een mooie erkenning voor het steltenlopen!

Zo’n erkenning is een goede zaak, omdat we op die manier actief onze traditie en werking kunnen borgen voor de toekomst. Als we niet inzetten op het doorgeven van de traditie, dan kan ze verdwijnen en dat zou echt zonde zijn. Wij maken onze stelten bijvoorbeeld volledig zelf. Het is een ambacht dat we graag willen doorgeven aan nieuwe generaties. Daarnaast zou een erkenning als immaterieel cultureel erfgoed het steltenlopen ook wat meer onder de aandacht brengen en dat is ook altijd mooi meegenomen.