Gezegend op (de) weg
Voertuigenwijdingen
Auteur: Histories
Of je nu een wegpiraat, zondagsrijder of ervaren chauffeur bent: het kan nooit kwaad om je voertuig te laten zegenen. Het zegenen van een voertuig komt op verschillende plaatsen ter wereld voor, waaronder in Vlaanderen. In verschillende gemeenten kan je jaarlijks terecht om je auto, maar ook je brommer, fiets, motor, tractor, paardenwagen, vrachtwagen, scootmobiel, ja zelfs je speelgoedtractor door de pastoor met gewijd water te laten besprenkelen. Er wordt gebeden voor een veilige reis zonder ongelukken.
Sint Christoffel achter de zonneklep
Voertuigenwijdingen vinden meestal plaats in de maand juli omdat op 25 juli de sterfdag van Sint-Christoffel wordt gevierd. Sint-Christoffel is onder meer de patroonheilige van de reizigers en de weggebruikers. Wanneer de weggebruikers hun voertuig laten zegenen, ontvangen ze dikwijls ook een kaartje of een medaillon met de afbeelding van Sint-Christoffel. Dat gebruik is waarschijnlijk zo gegroeid: In de middeleeuwen gold Sint Christoffel als een van de Veertien Noodhelpers. Als je in nood verkeerde, kon je de helpers aanroepen.
In de late middeleeuwen waren overal prenten van Sint Christoffel te vinden. Een daarvan (de Buxheimer Christophorus) draagt bijvoorbeeld het opschrift: ‘Christofori faciem die quacumque tueris Illa nempe die morte male non morieris’ (= ‘Op welke dag gij het gelaat van St. Christoffel zult aanschouwen, op die dag zult ge zeker geen kwade dood sterven’). Dat is dan ook waar de gezegende weggebruikers op hopen en zij bergen de beeltenis veilig op, bijvoorbeeld achter de zonneklep.
Medaillon van Sint-Christoffel
Buiten onze controle of eigen verantwoordelijkheid?
Veel mensen maken zich zorgen over voertuigongelukken. Je hebt niet altijd invloed op wat je medeweggebruikers doen en het verkeer kan een behoorlijke chaos zijn. Een ritueel als dit kan helpen houvast te bieden in die onzekerheid.
De vraag om zegening van een voertuig kent men dan ook in verschillende landen en binnen verschillende culturen. In Italië zul je bijvoorbeeld taxichauffeurs zien met een Mariabeeldje op het dashboard. Bij schepen die in het Middellandse zeegebied varen is op de boeg vaak het boze oog geschilderd, dit is een amulet dat het kwade wegkijkt. Het is ook niet zo dat een autowijding per definitie christelijk is. Bijvoorbeeld binnen de islam kunnen autowijdingen plaatsvinden, en in de Shinto-religie in Japan zijn die er ook.
Tijdens voertuigenwijdingen wordt vaak stilgestaan bij onze eigen verantwoordelijkheden in het verkeer. Hoe gedragen wij ons eigenlijk op de weg? Hebben we geduld, of zijn we bij het minste of geringste (door het autoraampje) naar de ander aan het schreeuwen? Hoffelijkheid en veiligheid staan bij voertuigenwijdingen in de kijker.
Meer informatie en verantwoording
Afbeeldingen
De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:
- (bannerafbeelding) Tenasan, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Common
- Medaillon van Sint Christoffel. Jaroslaw@Musialkowki.com, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
Webpagina’s
- Erfgoedcel Denderland (z.d.). Autowijding Pollare. URL: https://erfgoedceldenderland.be/erfgoedveld/immaterieel-erfgoed/autowijding-pollare
- Scherpenheuvel (z.d.). Autozegening. URL: https://www.scherpenheuvel.be/nl/bedevaartsoord/autozegening
- Visit Bocholt (z.d.). St. Kristoffelbedevaart. URL: https://visit.bocholt.be/homepage-01/jaarlijkse-evenementen/st-kristoffelbedevaart/
Meer informatie?
- Over de zegening van wielrenners: Selinde van Dijk-Kroesbergen (24-09-2019). Diaken zegent wielrenners voor sponsortocht: ‘Dit is ook een vorm van evangelisatie’. URL: https://www.kn.nl/nieuws/diaken-zegent-wielrenners-voor-sponsortocht-dit-is-ook-een-vorm-van-evangelisatie/
- Gebed tot Maria bij autozegeningen
Nieuwsberichten
- Nieuwsblad (10-06-2017). Autowijding na tachtig jaar nauwelijks veranderd. URL: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170609_02919031
- Ninof Media (12-06-2020). Autowijdigen dit jaar op een andere manier. URL: https://www.ninofmedia.tv/vrije-tijd/cultuur/autowijdingen-dit-jaar-op-een-andere-manier/
Wetenschappelijke artikelen
- Over islamitische autowijdingen in Amerika: Frances Trix (1996). Blessing Cars: A Classic Sufi Play On Ritual in Immigrant America. Journal of Ritual Studies, vol. 10, no. 2, pp. 109-129.
- Over autowijdingen op Reunion Island: Srilata Ravi (2012). New Car Blessing: Creolisation, Modernity and Religious Beliefs
on Reunion Island. ISA, eSymposium for Sociology. URL: https://www.isa-sociology.org/uploads/files/EBul-Ravi-Mar2012.pdf
