Auteur: Histories

Hoewel volksdansen door velen als oubollig wordt bestempeld, kunnen we tegenwoordig een heropleving van deze aloude traditie waarnemen. Bijzondere gelegenheden gingen lange tijd niet enkel samen met specifieke gebruiken, maar ook met specifieke liederen en volksdansen. 

Traditionele volksdansen zijn groepsdansen op eenvoudige melodieën en zijn kenmerkend voor een bepaald land of een bepaalde streek. Traditionele volksdansen waren oorspronkelijk door iedereen gekend en werden door de ene generatie overgeleverd aan de volgende. Regelmatig maakte vendelzwaaien deel uit van de choreografie en er werd steevast gedanst in een bepaalde opstelling. Er werd bijvoorbeeld gedanst in een kring, in een rij of in vooraf bepaalde figuren. Op die manier kwam de groepsexpressie tot uiting. Doorheen de tijd zijn er bestaande volksdansen verdwenen, werden er nieuwe volksdansen in het leven geroepen en werden volksdansen beïnvloed door dansen kenmerkend voor andere landen of streken. 

Vandaag bestaan er nog verschillende volksdansgroepen die de traditionele volksdansen beoefenen, al dan niet gehuld in de bijhorende traditionele klederdracht, maar er bestaan ook moderne volksdansen. Deze moderne volksdansen zijn niet meer door iedereen gekend en doordat ze enkel in volksdansgroepen of tijdens dansfeesten als hobby worden beoefend, worden deze moderne volksdansen ook niet meer overgeleverd van de ene generatie op de volgende. 

De afbeeldingen genummerd op volgorde van boven- tot onderaan de pagina:

1. (bannerafbeelding) Trawantel. Dempseypedia, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
2. (video) Volksdans tijdens Palingfestival 2017. Gary BREYSSEM, 5 juni 2017. Via YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=aghas8E0j94
3. (video). Traditional music in Belgium: Trawantel. MIM Brussels, 14-02-2022, via: https://www.youtube.com/watch?v=ynUM1FoE7tQ

• Boone, H., ‘De polka’, Volkskunde 102 (2001), nr. 4, p. 251-274. 
• Boone, H., Traditionele Vlaamse volksliederen en dansen, Peeters, Leuven, 2003. 
• Craenenbroeck, R.J.J. Van, ‘Molendansen in het Brabantse’, Volkskunde 74 (1973), nr. 4, p. 361-372. 
• Huybens,G., ‘Volksinstrumenten in Vlaanderen’, Volkskunde 77 (1976), nr. 3/4, p. 217-245. 
• Robijns, J., Heughebaert, H., en H. Dewit, Op harpen en snaren: volksmuziek, volksdansen, volksinstrumenten in Vlaanderen, De Nederlanden, Antwerpen, 1983. 
• Schröder, P., Een geschiedenis van de volksdans in Europa, Nevofoon, Winschoten, 2000. 
• Top, S., ‘Resultaten van een volksdansenquête in Nederland en Vlaanderen’, Volkskunde 95 (1994), nr. 2, p. 105-114. 
• Vanoppen, H. (red.), Streekdrachten in onze gewesten, Campo, Gent, 1994. 
• Veldhuyzen, M.,’Iets over Matelotte - een zeemans- en gezelschapsdans’, Volkskunde 70 (1969), nr. 4, p. 283-291.