Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel, en Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, deden bij de lancering van het thema voor Erfgoeddag 2017 een warme oproep om een brug te slaan tussen zorg en erfgoed. De zorg voor kinderen, ouderen, behoeftigen of mensen met een beperking is eeuwenoud, of die nu gebeurt in familiale kring, binnen buurt- of socio-professionele netwerken of door gespecialiseerde instellingen. De erfgoedsector stelt dan weer de zorg voor gebouwen, objecten en immaterieel cultureel erfgoed (ICE) centraal. ICE groepeert niet-tastbare gewoontes en gebruiken van vroeger die men aan volgende generaties wil doorgeven, zoals volks- en religieuze feesten, recepten, dansen, verhalen, of vakkennis.
Hoewel de zorgsector en de erfgoedsector niet rechtstreeks op elkaar zijn afgestemd, hebben ze elkaar toch veel te bieden. Tal van historici en heemkundigen hebben de wereld van armenzorg en ziekenzorg doorheen de tijd geëxploreerd en hebben daarbij gebruik gemaakt van allerhande bronnen die deel uitmaken van ons materieel en immaterieel erfgoed. Een nieuwe trend in de zorgsector bestaat erin om onder meer ouderen vanuit therapeutisch oogpunt kennis te laten doorgeven of verhalen te laten vertellen die ons nieuwe informatie over het verleden aanreiken. Dit themanummer van Tijd-Schrift is integraal aan ‘zorg’ gewijd met bijdragen over armenzorg in het verleden, vakantiekolonies voor kinderen aan de Belgische kust, ouderen en ‘narratieve zorg’, en zorg voor boeken.
In dit nummer van Tijd-Schrift staan vele vormen van zorg centraal en worden nieuwe bronnen, methoden, perspectieven en praktijken aangereikt. Tegelijkertijd blijkt dat samenwerking tussen academici en heemkundigen en tussen professionele erfgoedzorgers en vrijwilligers tot erg goede resultaten kan leiden. De redactie hoopt dan ook dat u hierin inspiratie zult vinden om zelf onderzoek te doen of om nieuwe projecten op te starten.
Inhoud
- Zorg en Erfgoed
- In mei memoriam. Religieuze en caritatieve stichtingen bij de laatmiddeleeuwse parochiale armendissen
- Armenzorg op het platteland. Het voorbeeld van Dessel in de tweede helft van de achttiende eeuw
- De vele gezichten van zorg. Armoede en armenzorg op het platteland in het graafschap Vlaanderen tijdens de achttiende eeuw
- Vakantiekolonies aan zee tussen 1885 en 1960. Voorgoed verdwenen zorginstellingen
- Het leven verteld. Vrijwilligers combineren ouderen- en erfgoedzorg in een levensverhalenproject
- Zorg voor papieren erfgoed. Visie en praktijk inzake behoud en beheer in erfgoedbibliotheken
